Lezen voor gevorderden

30 september 2022 Marga van der Vet

Lezen voor gevorderden, wat betekent dat? In de boekenwereld zijn er vele indelingen gemaakt om het voor lezers makkelijker te maken om een passend boek te vinden. Zo zijn er steeds meer genres en zelfs hierbinnen ook nog sub-genres. Maar qua leesniveau, zoals bij kinderboeken, zijn er geen categorieën. Is deze benoemen, zoals bijvoorbeeld ‘lezen voor gevorderden’ een goed idee? Of juist niet?

Geniale genres

In de blog ‘geniale’ of geen genres schreven wij al dat er vele genres in de boekenwereld zijn bijgekomen. Waar we vroeger alleen ‘romans’, ‘spanning’ of ‘vertalingen’ hadden, zijn er nu honderd-en-één verschillende boekengenres op te noemen. Genres worden zelfs onderverdeeld in sub-genres. Zoals thrillers, die weer Scandinavische thrillers, psychologische thrillers of eco-thrillers zijn. Of romans die worden onderverdeeld in feelgood-romans, literatuur (romans) of chicklits.

Leesniveau

Daarentegen wordt er weinig geschreven over leesniveaus gekoppeld aan bijvoorbeeld romans. Soms haal je wel uit de (sub-)titel of het gaat om een eenvoudige roman of een literaire roman. Van deze laatste kun je meer verwachten qua verfijnd taalgebruik, perspectieven, verhaal- en tijdslijnen en verdieping van de personages. Maar los daarvan, alleen via recensies of de achterflaptekst kun je lezen wat je kunt verwachten van het boek. Zelden wordt bij voorbaat aangegeven of het een ingewikkeld boek is of een eenvoudige, makkelijk te behappen, roman.

Lezen voor gevorderden

Wij hebben echter al vaker deze term genoemd. Met ‘lezen voor gevorderden’ bedoelen we dat het betreffende boek geen eenvoudig boek is om te lezen. Dit is geen negatieve of kritische opmerking, want het kan juist een enorme uitdaging zijn en het kan juist om een prachtige roman gaan.

Graag noem ik even als voorbeeld mijn favoriete roman ‘De blinde huurmoordenaar’ uit 2000. Margaret Atwood speelt in dit boek met de verwachtingen van de lezer, weeft vijf verschillende verhalen door elkaar, hanteert verschillende tijdperken en combineert zelfs het genre Science Fiction/Fantasy met de rest van deze historische roman. Het is een prachtig boek, maar absoluut niet eenvoudig. Het boek heeft echter de internationale Booker Prize gewonnen, is uitgegeven in veertig talen, en dat zegt genoeg over het hoge literaire niveau.

Tevens noem ik graag het boek: ‘Het snoephuis’ van Jennifer Egan. Deze recent uitgegeven roman is ook geen eenvoudig boek. Jennifer hanteert verschillende schrijfstijlen in het boek en de verhalen lijken los van elkaar te staan. Toch is het verhaal één geheel en verbonden door een toekomstbeeld waarin we onze gedachten uploaden en delen in een collectief bewustzijn. Een interessant boek, maar het is geen boek dat je ‘eventjes’ snel leest.

Lezen voor beginners

Daarentegen zijn er natuurlijk ook veel boeken die ik graag zou aanraden als lezen niet jouw hobby is maar je het toch eens wilt proberen. Begin dan aan een makkelijk roman (of thriller, feelgoodroman, historische roman, of welke genre dan ook), dat prettig leest en dat niet te veel verhaal- of tijdslijnen bevat. Daarnaast is het ook heel prettig als er een duidelijk perspectief is: bijvoorbeeld de ik-persoon of het alwetende perspectief. Of denk eens aan een novelle. Dit zijn kortere verhalen met slechts een paar personages en vaak een chronologisch verhaal. Onder deze categorie zitten pareltjes!

Ik noem er graag een paar: ‘Antoinette’ , ‘Het lichtschip’, ‘De stilte’ en ‘Liever horen wij onszelf’.

Aanraders?

Dat wij geen sterren, punten of andere waarderingen op deze website geven aan boeken, zal je inmiddels wel bekend zijn. Een self-published boek kan net zo mooi zijn als een bestseller. Iedereen heeft tenslotte een eigen smaak en wat de één een mooi boek vindt, kan de ander misschien totaal niet waarderen.

Hoe dan ook, we geven wel graag aan in onze recensies wat je kan verwachten van een boek en of het boek een aanrader is. En zo ja, of nee, voor wie of welk lees-niveau. We hebben tenslotte allemaal onze eigen smaak (en leesniveau) en waar de één zich met plezier vastbijt in een moeilijk boek, dat de opperste concentratie vereist, wil de ander graag een gemakkelijk boek lezen, om daarna, of tijdens het lezen, lekker in slaap te vallen.

Gelukkig maar, want hoe meer verschillende smaken, leesniveaus en genres, hoe meer boeken en wat ons betreft kunnen er dat niet genoeg zijn!