Het huis voor ongewenste meisjes
‘Het huis voor ongewenste meisjes’ is geschreven door de Canadese auteur Joanna Goodman en vertaald door Jan Smit. Het is een historische roman van 336 pagina’s. Het verhaal is gebaseerd op het lot van de wezen van Duplessis, die als ‘geestelijk ziek’ werden gediagnosticeerd in de jaren vijftig van de vorige eeuw in Canada-Quebec.
Aangrijpend verhaal
Dit is zo’n historische roman/novel die je in een paar dagen tijd uitleest en nauwelijks kan wegleggen. Ik vroeg mij af of dit kwam omdat het op de waarheid is gebaseerd en je naar je kladden grijpt? Zeker, maar ook omdat het gewoon erg fijn is geschreven en een echte ‘doorlezer’ is. Het verhaal kent slechts één tijdslijn en de personages zijn beperkt tot slechts een paar personen. In die zin is dit boek een novelle, maar gezien het feit dat een novelle, in Nederland, meestal een dun boek is, valt dit boek, mijn inziens, meer onder romans.
Houd de tissues maar gereed!
Het verhaal laat je niet gemakkelijk los en als lezer leef je intens mee met de wees, genaamd Elodie, die één van de belangrijkste personages is in het verhaal. Haar moeder, Maggie is de andere. Beiden gaan gebukt door het leven omdat ze bij de geboorte van Elodie uit elkaar zijn gerukt. Hierna hebben ze pogingen gedaan elkaar te vinden, maar er werd steevast verteld dat, zowel de moeder was overleden tijdens de geboorte van het kind, als dat de baby overleed na de geboorte.
Het boek is nergens over-emotioneel of ongeloofwaardig. Op het laatste hoofdstuk na…. Houd de tissues maar gereed want menig mens zal een traantje wegpinken. Het was alweer een tijdje geleden dat ik een beetje moest huilen tijdens het lezen van een boek, maar nu was het dus zo ver. Met een brok in mijn keel las ik het laatste hoofdstuk en pinkte een traantje weg. Allemachtig… wat mooi en gevoelig geschreven.
Het huis voor ongewenste meisjes
Een wees en een moeder dus, die elkaar niet kennen maar intens naar elkaar verlangen. Hoe kon het zo ver komen? Het verhaal vangt aan in Quebec 1950 als Maggie zwanger raakt op haar vijftiende van haar jeugdvriend Gabriël. Haar ouders zien dit als schande en regelen een adoptie. Op het laatste moment gaat de adoptie echter niet door en gaat de baby Elodie naar een weeshuis dat wordt geleid door nonnen en de kerk. Dat hier nogal wat misstanden plaatsvinden is een understatement.
Een gekkenhuis
Wordt Elodie in eerste instantie nog redelijk verstandig, maar liefdeloos, door de nonnen opgevoed, na een paar jaar is er een wetswijziging en verhuist het jonge meisje naar een psychiatrische inrichting. Hier mag zij meteen aan het werk, terwijl zij zelf als ‘gek’ is gediagnosticeerd, mag ze ‘de echte gekken’ voortaan verzorgen. Dit alles omdat de kerk hierdoor meer geld opstrijkt en de weeshuizen sowieso overvol zaten.
Maggie en Gabriël
Intussen groeit Maggie op tot een mooie en verstandige vrouw die trouwt en probeert zwanger te raken. Dat lukt haar bij haar huidige echtgenoot niet. Deze laatste is min of meer ‘opgedrongen’ door haar vader die een erg dominante rol in haar leven speelt. Zij adoreert haar vader en maar vraagt wel vaak naar de situatie rond de geboorte van haar baby. Hierover wordt gezwegen maar als Maggie een bewijsstuk vindt van het bestaan van het meisje, besluit ze zelf op onderzoek uit te gaan.
Inmiddels is zij weer gescheiden en heeft ze Gabriël teruggevonden, die voor langere tijd was verdwenen.
Eind goed, al goed? Spoiler-alert!
Uiteindelijk vinden Maggie en Gabriël en de inmiddels 24-jarige Elodie, elkaar terug. Dit is te danken aan de reeds overleden vader van Maggie die erg veel spijt heeft gehad van zijn toenmalige beslissing om de baby ‘weg’ te doen. Eind goed, al goed? Nee niet echt, want dit verhaal is geen feelgoodroman. Elodie is ernstig beschadigd door haar afschuwelijke jeugd, zowel lichamelijk als geestelijk en Maggie vraagt zich af of het überhaupt mogelijk is om door haar vergeven te worden.
Voorzichtig zetten moeder en dochter stap één in de richting van een nieuw leven samen. Een prachtig en zeer geloofwaardig einde, passend bij het verhaal en de ernst ervan.
Aanrader?
Ik vond het een prachtig boek, het las erg gemakkelijk en het heeft mij veel geleerd over de tijdgeest van de jaren vijftig en hoe er met ‘ongewenste kinderen’ werd omgegaan. Daarnaast speelt ook de spanning tussen Engelstalige en Franstalige bewoners van Canada een rol, die grotere invloed had op de omgang met elkaar dan ik had gedacht.
