Een verloskundige aan het woord

Interview met Michaela van Caspel naar aanleiding van haar boek: ‘Donderslag bij heldere hemel!’

Michaela, in je werk als verloskundige heb je vast veel gezien en meegemaakt. Waarom heb je juist over dit onderwerp een boek geschreven?

Ik heb juist over dít onderwerp geschreven, omdat ik me daartoe geroepen voelde. Ik heb ondervonden dat het fenomeen van een onopgemerkte zwangerschap, hoe ongelooflijk ook, echt bestaat omdat ik het ooit meemaakte bij mijn dochter. Bij haar wist ik heel zeker dat zij er niets van in de gaten had gehad. Ook ik, die altijd zo scherp ben op mijn gezinsleden en nota bene ook nog zelf verloskundige ben, had niets van haar zwangerschap gemerkt. Ik vond mezelf daardoor in zekere zin ervaringsdeskundige. Wie anders dan ik zou dit boek moeten en kunnen schrijven? En dat het geschreven moest worden was me duidelijk. Door de jaren heen merkte ik heftige (voor)oordelen met betrekking tot het onderwerp en daar moest en zou ik waar mogelijk verandering in brengen.

Merk je dat het praten over (traumatische) bevallingen helend werkt bij de moeder in kwestie?

Zéker merk ik dat dat helpt! Sommige van de geïnterviewde vrouwen hadden er nog nooit met een buitenstaander over gepraat uit angst voor de (voor)oordelen, die ze zelf overigens ook vaak hadden voordat het hen zélf overkwam. Als ik aan het begin van ons gesprek aangaf ze absoluut te geloven kwamen ze direct uit hun schulp. Dat ze eindelijk zonder schroom hun verhaal konden vertellen luchtte enorm op.

Wanneer ze hun eigen verhalen terug lazen wanneer ik die had uitgewerkt emotioneerde ze dat vaak enorm. Ze waren erg dankbaar dat ik het met respect voor hun gevoelens had opgeschreven en ze voelden zich eindelijk erkend. Omdat ik merkte dat het fijn voor ze was hun verhaal te kunnen delen met mensen die ze sowieso geloofden heb ik een besloten Facebookgroep gestart voor vrouwen die dit overkwam. In de hoop dat ze door herkenning steun vinden bij elkaar.

Kan je zelf moeilijke, verdrietige of traumatische ervaringen loslaten of is het schrijven van dit boek voor jou ook een helend proces geweest?

Hoewel ik me de akelige ervaringen die je in de verloskunde uiteraard ook meemaakt absoluut goed herinner, kan ik ze gelukkig wel loslaten. Bij de onopgemerkte zwangerschap van mijn dochter was dat toch weer een heel ander verhaal. Naast die eerste periode van totale verbijstering dat het in mijn eigen gezin was voorgekomen speelde daar natuurlijk ook nog eens bij dat er wél ook een heel mooi klein jongetje geboren was, waar we allemaal vreselijk verliefd op werden. Veel dubbele gevoelens dus.

Ik heb zeker een helend proces ervaren toen ik daarover een stuk schreef in het Tijdschrift voor Verloskunde, maar daarmee was voor mij de kous wel af. Het boek heb ik echt geschreven voor die ándere vrouwen. Het was een hele bevalling om het boek te schrijven, het heeft me jaren gekost en soms wilde ik het bijltje erbij neergooien. Maar dat kon ik voor de geïnterviewde vrouwen echt niet maken. Ik voelde me verantwoordelijk. Zij hadden mij hun verhaal toevertrouwd en ik had ze beloofd dat ik me voor ze in zou zetten. Dat is mijn drijfveer geweest.

Wordt er tegenwoordig gemakkelijker gepraat over bevallingen in het algemeen of is het toch nog steeds een taboe?

Volgens mij is het praten over bevallingen al heel lang geen taboe meer en wordt het dat ook nog eens steeds minder. Ik kan me niet anders heugen dat -wanneer ik vrouwen vertel dat ik verloskundige ben- ze me vaak veel en graag vertellen over hun bevallingen, compleet met alle ins en outs. Daarbij is het steeds gebruikelijker geworden dat meer mensen dat de eigen partner aanwezig zijn bij de bevalling en ook het maken van beeldmateriaal tijdens de bevalling is geen zeldzaamheid meer. Dus van een taboe daarover heb ik zelf nooit veel gemerkt.

Het taboe over de ‘verrassingsbevalling’, zoals een van de vrouwen in het boek het noemde, de bevalling na een onopgemerkte zwangerschap dus, is het echter een stuk belabberder gesteld. Dat taboe is er zeker. Ik hoop van harte dat ik er met mijn boek toe kan bijdragen dat dat minder wordt.

Je hoopt dat met schrijven van het boek ‘Donderslag bij heldere hemel’ dit onderwerp meer bespreekbaar zal worden.

Wat zijn de reacties die je tot nu toe hebt gekregen? En heb je al een idee of dit boek van een verschil gaat maken voor deze vrouwen?

De reacties die ik tot nu toe heb gekregen zijn wat je noemt hartverwarmend! Eerst zijn daar uiteraard de reacties van de vrouwen uit het boek zélf, die zich voor het eerst gehoord voelden. Maar ook krijg ik via mail veel reacties van vrouwen die het overkwam, of van moeders van vrouwen die het overkwam, die me vertellen hoe dankbaar ze zijn dat ik dit boek geschreven heb. Het doet die vrouwen zo goed te lezen dat ze niet de enige zijn die dit meemaken.

De vrouwen zelf twijfelen aan hun geest en hun lichaam, want hoe kan hen dit gebeurd zijn zonder dat ze het in de gaten hebben gehad? Hun naasten nemen zichzelf kwalijk dat hen niets aan hun dierbaren is opgevallen, te meer daar buitenstaanders twijfelen over de kwaliteit van hun relatie met die dierbaren. Bij het lezen van de verhalen zien ze dat ze niet alleen staan in al die uiteenlopende gevoelens, die met deze bevallingen gepaard gaan.

Heb je op langere termijn nog wel eens contact met vrouwen die jij hebt begeleid, op hun of jouw initiatief?

Ja, er zijn vrouwen die ik begeleid heb waarmee ik nog -incidenteel- contact heb. Het is nogal wat om met vrouwen een van de meest indrukwekkende momenten in hun leven mee te mogen maken dus eigenlijk heb ik met al die vrouwen verbonden gevoeld. Maar met sommige vrouwen komt daar dan nog net even een andere klik bij. Vaak ook door bijzondere omstandigheden tijdens een zwangerschap of bij een bevalling. Ik denk dat zo’n contact op beider initiatief ontstaat, ik kan het me niet zo goed herinneren. Via Facebook is contact aanhouden tegenwoordig nogal makkelijk natuurlijk.

Ga je nog meer boeken schrijven over jouw vakgebied?

Nee, dat is niet mijn plan. Het is me direct na het uitkomen van dit boek wel gevraagd, maar de onopgemerkte zwangerschap is mijn specialiteit geworden en voor andere verloskundige onderwerpen acht ik andere collega’s meer geschikt. Bovendien ben ik nu nog steeds druk met dit boek. Het schrijven is dan wel klaar, maar ik ben druk met interviews en lezingen over het onderwerp. Want de onopgemerkte zwangerschap uit de taboesfeer halen, en de betreffende vrouwen daarmee een hart onder de riem steken, dát is mijn missie!

Recensie ‘Donderslag bij heldere hemel’: