Zomerlezen: geschiedenis en tijdreizen

22 juli 2024 Noortje de Kok

Deze zomer tippen we bij Boekrecensiesblog iedere week boeken rond een bepaald thema. Deze keer zijn dat boeken rond het thema: een periode uit de geschiedenis. Graag geef ik daar nog even een persoonlijke draai aan, door te focussen op het genre van tijdreisverhalen.

Even een vraagje vooraf: wat spreekt meer tot de verbeelding? Een rijtje getallen en data? Of een verhaal van iemand die er persoonlijk bij was? Wedden dat je voor het laatste kiest?

De tijd dat een geschiedenisles op school niet veel meer was dan het opdreunen van een rijtje data ligt gelukkig al lang achter ons. Toch vinden veel kinderen geschiedenis als schoolvak saai. Ik was daarop geen uitzondering, maar hoe anders is het als verhalen uit de geschiedenis echt tot leven komen? Als je getuige bent van bijvoorbeeld die beroemde slag bij Nieuwpoort in 1600. Of een bekende of juist minder bekende periode uit de geschiedenis door de ogen van een personage kunt meemaken. Dan is het ineens een ander verhaal. Niet meer saai of droog, maar spannend, overweldigend of hartverwarmend. Het kan allemaal.

Geschiedenis in romanvorm

Een bekend genre waarin geschiedenis een belangrijk thema is, is natuurlijk de historische roman. Je beleeft de historie door de ogen van een historisch personage. Meestal berusten deze verhalen op waargebeurde geschiedenissen, maar wanneer situaties of personages verzonnen zijn spreken we van historische fictie.

Tijdreizen

Maar in dit blog wil ik graag ingaan op een ander genre, namelijk het tijdreisverhaal. Hierin gaat de auteur nog een stapje verder en strooit een snufje magie over het verhaal. Personages kunnen door middel van een machine, magisch voorwerp of een natuurverschijnsel terug in de tijd reizen, of zelfs naar de toekomst. Daar kunnen ze met eigen ogen zien hoe belangrijke historische figuren eruit zagen. Wat aten ze? Hoe klonk hun stem? Wat gebeurde er nu precies? Je bent als lezer daarom live getuige van historische gebeurtenissen, waardoor het verleden nog meer tot de verbeelding zal spreken. En je steekt er en passant nog wat van op. (Mits de beschreven gebeurtenissen ook historisch verantwoord zijn natuurlijk)

Avontuur

Reizen door de tijd staat garant voor een portie avontuur. Er kan van alles misgaan tijdens het reizen zelf, maar er zijn ook allerlei zaken die het tijdreizen ingewikkeld maken: mag je iets aan de loop van de geschiedenis veranderen? Of zet je daarmee je eigen toekomst op het spel? Wie de films van Back to the future gezien heeft, weet wat ik bedoel. En wat gebeurt er als je niet meer terug kunt naar je eigen tijd?

Tijdreisverhalen voor jong en oud

Vooral in kinderboeken speelt tijdreizen vaak en rol. Een echte klassieker is ‘Kruistocht in spijkerbroek’ van Thea Beckman. De boeken waarin je kunt tijdreizen zijn talloos en nog steeds populair. Van jong tot oud, avontuurlijk en spannend of juist diepgravend. Voor elke smaak is er wel een tijdreisboek.

Bij zoveel keuze is het lastig om er een paar te tippen. Hier op boekrecensiesblog zijn er al een aantal besproken: Nacht van de bliksemregen, The time travellers of Joris van slot Murensteyn, Maar ook een aantal niet: Van de beroemde kinderboekenserie Geronimo Stilton is er een hele tijdreisboekenreeks: Reis door de tijd. Voor de niet-lezers is de graphic novel ‘De tijdreizen van John Blake’ een aanrader.

Mijn tips voor tijdreisboeken

Maar goed, als ik er dan toch drie mag tippen, dan zijn dat:

Films die nergens draaien. Een ontroerend en intrigerend verhaal of liefde en kansen grijpen voordat het te laat is. Officieel voor kinderen van 9 tot 12, maar eigenlijk zou iedereen dit boek moeten lezen.
Het verboden boek . Eerste deel uit de serie Melle en zijn tijdreisbril, waarin Melle met behulp van een bril in de achttiende eeuw terecht komt. Een avontuur waarin Eise Eisinga een rol speelt. (Deel 2 “Het geheim van BaNePe zal dit najaar verschijnen).

Voor volwassenen:
De middernachtbibliotheek. In deze plek – ergens tussen leven en dood- bevinden zich eindeloos veel boeken die allemaal mogelijke levens beschrijven. Hoe zou het gegaan zijn als je een andere keuze had gemaakt? Een vorm van tijdreizen door je eigen leven.

Zomerlezen: wat is het?

In juli en augustus geven we je iedere week op maandag leestips bij een thema. We doen dat niet alleen – deze bloggers doen ook allemaal mee. Volg ze dus voor nog veel meer boekentips.