Wat zijn cultboeken?
Cultboeken. Klinkt spannend. Maar wat zijn dat nou eigenlijk voor een boeken? Sommige boeken hebben iets bijzonders. Niet omdat ze meteen op de bestsellerlijsten staan of omdat iedereen ze leest, maar omdat ze iets losmaken. Ze spreken tot de ziel, raken aan iets wat moeilijk onder woorden te brengen is. Zulke boeken worden cultboeken genoemd.
Niet bepaald alledaags
Een cultboek is geen alledaags werk. Het is eerder een boek dat stilletjes zijn weg vindt naar lezers die zich anders voelen, zoekend, of niet thuis in de gevestigde orde. Vaak worden deze boeken aanvankelijk genegeerd, bekritiseerd of zelfs verboden. Maar juist daardoor lijken ze een eigen leven te gaan leiden – als een geheim dat van hand tot hand wordt doorgegeven.
Wat een cultboek zo bijzonder maakt, is de band die lezers ermee voelen. Alsof het boek hen persoonlijk toespreekt. De schrijver wordt een gids, een geestverwant. Denk aan ‘The Road’ van Cormac McCarthy, waarin de lezer mee op reis gaat, niet alleen over de wegen van dystopisch Amerika, maar ook langs de grenzen van beschaving. Of ‘De Steppewolf’ van Hermann Hesse, waarin het innerlijk conflict van de mens – gespleten tussen het dierlijke en het spirituele – met ongekende diepte wordt beschreven.
En voor wie durft: ‘De Oerhoer’ van Rutger Willem Weemhoff en ‘Lord of the flies’ van Wiliam Golding.
Cultboeken -> het ongewone gewone
Cultboeken keren zich vaak af van het gewone leven, of ze laten juist zien hoe leeg dat gewone leven kan zijn. Ze stellen vragen in plaats van antwoorden te geven. Wat is vrijheid? Wat is waarheid? Wie ben ik, te midden van een wereld die mij niet begrijpt?
Deze boeken raken een snaar bij mensen die zichzelf niet zomaar kunnen plaatsen in het gangbare verhaal van de maatschappij. Jongeren die hun plek nog zoeken, denkers die niet willen berusten, zielen die niet slapen willen terwijl de wereld droomt.
‘Cult’ moet worden verdiend…
Wat begon als een vergeten of omstreden boek, groeit zo uit tot iets groters. Voor mensen die zich weleens buitenstaander voelen of hun weg zoeken, kan zo’n boek een steun zijn – alsof het even naast je komt zitten en zegt: “Je bent niet alleen.” Voor anderen houdt het een spiegel voor, die laat zien wie je werkelijk bent of zou kunnen zijn, als je durft te kijken. En hoewel zo’n boek misschien eerst onopgemerkt blijft, groeit het met de jaren uit tot iets bijzonders – een verhaal dat generaties blijft aanspreken en uiteindelijk de status van een cultboek krijgt.
Het mooie is: je herkent een cultboek niet altijd aan de kaft, of aan de naam van de schrijver. Je herkent het aan het gevoel dat het achterlaat. Alsof iemand je in stilte heeft aangeraakt. Alsof het boek jou heeft gelezen – en niet andersom.
Previous Post
