Meester Mitraillette is meesterlijk!

‘Meester Mitraillette’ is een historische roman geschreven door de Vlaamse schrijver Jan Vantoortelboom en speelt zich af in West-Vlaanderen. Het is een prachtige roman qua verhaal en schrijfstijl. Wat heb ik genoten van dit boek dat terecht het boek van de maand was bij De Wereld Draait Door.

Elverdingen

Het verhaal speelt zich af in en rond het dorp Elverdingen begin 20e eeuw. Al vanaf pagina één ben je meteen terug in die tijd en voel je de kou in de winter, de schaarste aan alles en het leven voor jong en oud dat erg hard is. Het leven wordt bovendien gedomineerd door de kerk en die komt er in dit boek niet mooi af. Door de hoofdrolspeler een erg kritische mening te geven, heeft de schrijver met dit boek meteen een aanklacht tegen het geloof neergezet. Het geloof in hemel, hel, verdoemenis en de sociale hypocrisie zijn elementen die de sfeer van die tijd bepalen en uiteindelijk de ondergang worden voor David, een jonge schoolmeester in het dorp.

David en Rattenkop

David groeit op in een klein gezin, hij heeft slechts één jonger broertje, een nakomertje genaamd Henry. Hij noemt zijn broertje echter ‘Rattenkop’ en heeft veel zorg voor hem. Hij neemt mee op zijn wandelingen in het weekend door de bossen. David houdt enorm van de natuur , maar Henri weet zelfs nóg meer over dieren omdat hij veel boeken leest. De relatie tussen hen beiden is erg goed alhoewel David wel vaak knettergek wordt van de stroom vragen over dieren die hij niet kan beantwoorden.

David, wat is een monter?

Een monter? Een monter bestaat niet.

(David en Henri gedurende een discussie die Henri wint want hij weet zeker dat een monter wél bestaat.

Mitraillette

David en Henri leren een vrouw kennen die in een huisje aan de rand van het bos woont. Zij is weduwe, haar man is omgekomen in Afrika. Haar huis hangt vol jachttrofeeën en wapens uit Afrika en ze heeft zelfs een opgezette leeuw. De beiden jongens mogen er graag komen want Myrthe is bewonderenswaardig en Henri kan leuk spelen met haar twee honden. Als David tot over zijn oren verliefd wordt op Myrthe, let hij even niet goed op zijn broertje.

Er vindt een afschuwelijk ongeluk plaats dat Henri fataal wordt…

David, de schoolmeester

De tweede verhaallijn start als de volwassen David naar Elverdingen wordt gestuurd om hier als schoolmeester de hoogste jongensklas te begeleiden. David doet het prima en sluit vele vriendschappen met de jongens, waaronder Marcus Verschoppen. Dat David niet naar de kerk gaat op zondag wordt hem echter kwalijk genomen in het dorp. De pastoor en de dorpelingen hebben het ook moeilijk met zijn vooruitstrevende manier van les geven. Toch weet hij er mee weg te komen.

David, Marcus en Godelieve

De wonderschone moeder van Marcus, Godelieve, vraagt op een dag of Marcus mee mag tijdens de wandelingen die David maakt. Het zal Marcus goed doen want de zeer dominante vader van Marcus, boer Verschoppen, vindt Marcus maar een mietje en wil hem met harde hand meer ‘mans’ maken. David kan het goed vinden met Marcus en is stiekem een beetje verliefd op Godelieve. Hij leert Marcus veel over de natuur, over het leven en Marcus knapt aanzienlijk op door de positieve aandacht van David.

Op een dag wil Marcus dat David hem leert zwemmen. David stemt toe als hij beloofd dat hij nóóit alleen zal gaan zwemmen. Maar Marcus luistert niet en ook dit loopt af in een groot drama.

De Eerste Wereldoorlog

David krijgt de schuld van de dood van Marcus en wordt in de gevangenis tot moes geslagen in opdracht van boer Verschoppen. Hij ligt lange tijd te zweven tussen leven en dood in een ziekenhuis. Godelieve bezoekt hem iedere dag. Zodra hij weer tot bewustzijn is gekomen, praten ze veel en wordt hun band steeds hechter.

Het is echter inmiddels oorlog en er gelden andere wetten. David moet de oorlog in, een proces betreffende de dood van Marcus, zal hierna pas volgen.

Meester Mitraillette

Gedurende zijn training en zijn tijd in de oorlog knapt David echter op want hij heeft geen tijd meer voor schuldgevoelens. De loopgravenoorlog is onmenselijk hard en overleven is een kunst. David klimt op in rang en krijgt steeds meer bevoegdheden. Als hij dan ook nog een een mitraillette vindt en zijn mannen liefdesbrieven leert schrijven, wordt hij op handen gedragen.

Tijdens een avond als zijn mannen verlof hebben en mogen feesten, gaat David er echter vandoor. Zijn verlangen om Godelieve te zien is té groot. Hij sluipt door Elverdingen, tussen de bombardementen door en ziet dat er van het dorp en zijn vorige leven weinig over is gebleven. Ook Godelieve krijgt hij niet meer te zien.

Het verhaal begint met een scène waarin David voor een vuurpeloton staat en eindigt hier ook mee.

Dikke aanrader!

Het boek is wat mij betreft een aanrader met hoofdletters. Zelden las ik zo’ n verfijnde roman, waar toch de nodige spanning in zit en veel levenswijsheid. Houd de tissues maar gereed want dit boek komt echt binnen. Vooral als David tegen zijn wijlen broertje praat:

Henri, Henri, waar ben je? Ik wilde je nog zeggen dat een monter echt bestaat! Hij is sterker dan een leeuw en een tijger te samen. Als je hem ziet moet je veel tegen hem praten, hem tam maken. Hij zal met jou door het bos lopen. Hij zal je beschermen. Beter dan ik.

Meer historische romans: