Een boektitel bedenken, hoe doe je dat?

De juiste boektitel dekt de lading en prikkelt meteen de fantasie van de lezer. Maar hoe bedenk je de perfecte boektitel? Ontstaat die spontaan tijdens het schrijven, of moet je er als auteur naar op zoek? We vroegen een aantal auteurs naar hun ervaring en een redacteur om tips.

Elly van Driel, auteur van Hello honey, are you there?

‘Tijdens mijn reis door Zuid-Amerika zei ik wel eens uit een grapje tegen mijn vriendin ‘als ik later ooit een boek ga schrijven over deze periode dan weet ik de titel al.’ Ik zei dat overigens zonder er serieus aan te denken om dat ooit te gaan doen. Dat idee kwam pas veel later. En inmiddels is het zo ver en komt mijn boek 1 mei uit.

Via Messenger was ik in contact gekomen met een scammer en bijna ieder gesprek begon hij met: ‘Hello honey, are you there?’ en dat is dan ook de titel geworden van mijn boek. Ik had nog een paar varianten. Als ik niet snel genoeg reageerde werd het volgende bericht begonnen met ‘Hello honey’. Duurde het nog langer dan werd het alleen ‘Hello’ en al naar gelang de tijd verstreek tussen zijn bericht en mijn reactie kwamen er steeds meer uitroeptekens achter het ‘Hello’. Ik ben toch maar gebleven bij mijn eerste spontane ingeving.’

Astrid Habraken, auteur van Verdwaald in Tirol

Tijdens het schrijven dacht ik steeds na over een definitieve titel. Maar zelfs in overleg met mijn redacteur en proeflezers kwam ik niet tot een titel die de lading beter dekte. Al blijkt de titel voor sommige lezers verwarrend. Iemand dacht bijvoorbeeld dat het een thriller zou zijn, waarbij de hoofdpersoon letterlijk in de bergen van Tirol zou verdwalen.’

Cecile Ickenroth, auteur van Date met een derde

‘Tijdens het schrijven van mijn roman maakte ik me er nog niet druk over dat er nog geen titel was; ik vertrouwde erop dat die op een dag zou komen. Pas toen het boek in de eindfase was begon ik naar een juiste titel te zoeken. In een gesprek met mijn redacteur Marjon Guljé opperde zij ‘Date met een derde’. Ik denk dat het heel natuurlijk is om tot ver in het schrijfproces te wachten met het zoeken naar een titel, omdat er nog van alles kan veranderen. Wel is het slim om te onderzoeken of je beoogde titel niet al bestaat, want je titel moet natuurlijk uniek zijn.’

Marga Kuitenbrouwer – van der Vet, auteur van Pak van mijn hart

Ik wilde mijn boekje Openhartig noemen, maar deze titel kwam al heel vaak voor. Uiteindelijk is het ‘Pak van mijn hart’ geworden en dat klopte ook goed met de inhoud. Ik was wel enorm teleurgesteld, denk je dat je een goede titel hebt… zijn er al tig boeken met die titel!

Jet Nijland, auteur van Zwaluwdans

‘Misschien vond ik een titel bedenken wel het moeilijkste van het hele schrijfproces. Want hoe vat je in vredesnaam je hele verhaal samen in een woord, of korte zin? Hoewel de werktitel de lading van mijn verhaal prima dekte, was ik er nooit helemaal tevreden over. Ineens kreeg ik een ingeving. Ik heb mijn creatieve zus om hulp gevraagd. Ik vertelde haar wat de thema’s in mijn manuscript waren; dansen, zelfontplooiing, magie en liefde. De zwaluw die in mijn verhaal aan de hemel verschijnt staat hier symbool voor. Met deze thema’s zijn we gaan associëren en maakten we alle woordcombinaties die in ons opkwamen. Na een half uurtje kwam mijn zus met Zwaluwdans. Ik kreeg kippenvel en wist: dit is de perfecte titel!’

Laura Potters, auteur van Laura’s danskoffers

‘De titel kwam pas aan het einde van mijn proces. In het begin maakte ik woordspins en kwam ik maar niet tot het juiste. Totdat ik samen met mijn man een wandeling maakte en het antwoord spontaan kwam. Want wat ik in mijn beginproces al wel wist, was dat ik een tekening wilde waarbij ik een danspose aannam en op de achtergrond Australië te zien was. De koffers stonden centraal voor al het reizen en het woordje dans vond ik zelf krachtig genoeg. Zo ontstond de titel Laura’s Danskoffers.’

Tip van de redacteur: bedenk verschillende boektitels

Na al deze ervaringsverhalen, ook nog een tip van redacteur Sanne Visch van Pen & Inkt over hoe je de perfecte boektitel voor je boek vindt.

‘Het vinden van de juiste titel voor je boek kan voor behoorlijk wat spanning zorgen. Experts voeren die druk dan ook behoorlijk op. Verhalen over boeken die niet verkopen enkel en alleen door de titel; we kennen ze allemaal. En ja, het is ook zeker zo dat die titel van groot belang is. En ja, zo’n titel moet je vooral ook het juiste gevoel geven. En hij moet niet te lang zijn. Hij moet je doelgroep aanspreken. Het moet geen dertien in een dozijn-titel zijn. Poeh… kom jij er nog uit?

Loop je hierin vast en dreig je – uit wanhoop of gemak – te kiezen voor een ‘net niet-titel’? Doe dan een klein stapje terug en… betrek je omgeving. Verzin meerdere bruikbare titels (zoveel mogelijk), leg die voor aan anderen (het liefst mensen die behoren tot je doelgroep en die het manuscript nog niet gelezen hebben) en stel ze vragen: wat vind je van deze titel? Welk gevoel geeft deze titel je? Waar denk je dat het boek over gaat? Zou deze titel je stimuleren om het boek te kopen? De antwoorden op deze vragen zullen je op weg helpen naar een titel die… KLOPT!’

We zijn altijd benieuwd: hoe ben jij op de titel van jouw boek gekomen?