‘Valentijn’ van Elizabeth Wetmore

21 mei 2021 Marga van der Vet

‘Valentijn’ van Elizabeth Wetmore is in het Nederlands uitgegeven door Atlas Contact. Het is een ‘New York Times’-bestseller en er staan toch maar weinig recensies van op het Internet. Een boek voor mij dus, want dat maakt mij altijd extra nieuwsgierig!

Informatie over het boek

Misschien is het boek nog niet zo populair bij het grote publiek vanwege de omschrijving. “Februari 1976; Een jong meisje is aangerand in een olieveld bij een ranch in Texas. De brute daad zet de gespannen raciale verhoudingen in het dorp op scherp”. Door deze omschrijving zag ik ook een beetje op tegen het boek want als lezer verwacht je dan dat het alleen over de aanranding zal gaan en de gevolgen voor het slachtoffer.

Eén verhaal of meerdere verhalen?

Dit is maar deels waar. Het boek speelt zich af in het dorpje Odessa en wordt geschreven in het alwetende perspectief dat het verhaal vertelt over acht vrouwen in het dorp. Deze verhaallijnen gaan niet alleen over de verkrachting en het meisje Gloria, maar vooral over de vrouwen zelf. Zo wil Corinne bijvoorbeeld heel graag werken en voelt zij zich absoluut geen fulltime moeder. Maar in de conservatieve gemeenschap is dit not-done. Zij grijpt naar de fles en drinkt haar leven weg. Een andere vrouw, Ginny, heeft de benen genomen en haar dochter Debra Ann achtergelaten bij haar vader.

Ook is er een tuttige Suzanne die wel werkt als ‘Avon-lady’ maar dit wordt geaccepteerd omdat zij hierdoor een bijdrage levert aan veel sociale activiteiten. Suzanne vormt een schril contrast met Gloria. Door alle verhalen heen horen we namelijk dat er een rechtszaak zal komen waarbij de dader van de verkrachting wordt aangeklaagd. Maar niet de verkrachter wordt gezien als rotzak maar het Mexicaanse meisje Gloria wordt sterk veroordeeld. Zij is tenslotte vrijwillig met hem meegegaan na een avondje uit. Zij heeft hem verleid en zijn leven voorgoed verknalt… Dit is volkomen in tegenstelling tot de blanke, brave Ginny die ooit een compliment kreeg van een Sheriff toen zij een jongen in elkaar knuppelde die haar probeerde aan te randen.

IJzersterk begin

Het verhaal ‘Valentijn’ vangt aan als de veertienjarige Mexicaanse Gloria Ramirex na Valentijnsdag wakker wordt en de hele nacht is mishandeld en verkracht. Zij weet van het olieveld weg te komen waar de verkrachter nog ligt te slapen en strompelt naar de dichtstbijzijnde ranch. Mary-Rose, een zwangere vrouw en moeder van een twaalfjarig meisje, doet open als er op de deur wordt gebonsd. Zij schrikt zich een ongeluk als zij het totaal uitgeputte en zwaar mishandeld meisje ziet en laat haar onmiddellijk binnen. Zij sluit alle deuren en ramen en pakt haar geweer. Niet veel later arriveert er een auto met de jongen erin die roept dat hij op zoek is naar zijn ‘meisje’…

Heftige climax

Mary-Rose krijgt geen respect van de dorpelingen dat zij het meisje heeft beschermd en de politie heeft gebeld. De moedige vrouw wordt met de nek aangekeken en zelfs haar man zegt dat ze nooit had moeten open doen. Dit alles omdat het om een Mexicaans meisje gaat en de raciale spanningen in het olie-gebied groot zijn. Mary-Rose draait volledig door tijdens de rechtszaak en beledigt de rechter op dusdanige wijze, dat zij zelf in de gevangenis komt. Gelukkig maar voor één nacht en is zij op tijd thuis als er een zandstorm aan komt razen. Zij woont inmiddels in het dorp omdat zij te bang is geworden op de eenzame ranch in het olieveld. Mary-Rose wordt daarnaast ook nog eens ernstig bedreigd door onbekenden die het opnemen voor de jongen.

Tijdens de zandstorm krijgt het verhaal een heftige climax waarin Corinne, de permanent dronken vrouw, een grote rol speelt en Mary-Rose ervan kan weerhouden om op een jongen te schieten waarvan zij denkt dat het de verkrachter is.

Lang verhaal

Maar voor het zover is zijn er naar mijn mening (te) veel verhalen over de vrouwen die allemaal de revue passeren. Dit maakt het boek erg lang en af en toe een beetje saai. Je wilt als lezer zo graag weten hoe het met Glory gaat, maar hierin word je niet bevredigd. De verhalen van de vrouwen zijn wel allemaal erg mooi en geven een prachtig tijdsbeeld van het oliegebied in Amerika waar het leven hard is. Er zijn zandstromen, dalende olieprijzen, ziektes onder het vee en failliete boeren en er is veel racisme tegen de Mexicanen die massaal de grens over steken op zoek naar een beter leven.

Bestseller

Ik vind het boek zeker de moeite waard en het schetst een mooi beeld van een deel van Amerika. Het is prachtig geschreven en de karakters zijn erg goed uitgediept. Het verhaal toont ook de kracht van vrouwen die wat van hun leven weten te maken ondanks dat de tijdsgeest hun niet meezit. Het is ontroerend om te lezen hoe de serveersters van een plaatselijk restaurantje elkaar beschermen tegen opdringerige mannen en specifiek de jongen. Hij is inmiddels op vrije voet gekomen maar krijgt toch zijn straf. Op een ‘subtiele’ manier, maar net zo wreed als hij ooit tegen het Mexicaanse meisje was…