Meisjesherinneringen van Annie Ernaux

Meisjesherinneringen is geschreven door de Franse auteur Annie Ernaux en vertaald door Rokus Hofstede. Een mooie en zeer persoonlijke roman voor literatuurliefhebbers.

Annie Ernaux

Annie Ernaux, geboren als Annie Thérèse Blanche Duchesne (1940), is een Franse schrijfster en winnares van de Nobelprijs voor Literatuur in 2022. Sinds ze deze prijs won, is ze ongekend populair. In Frankrijk was zij dit natuurlijk al, maar in Nederland wordt ze steeds vaker genoemd. Ook haar boeken komen één voor één uit in uitstekende vertalingen en als luisterboeken.

Ik heb ‘De jaren’ van Annie Ernaux gelezen en ben sindsdien verkocht. Of beter gezegd: verknocht, aan deze interessante schrijfster met haar bijzondere schrijfstijl. Ze behoort nu absoluut tot één van mijn grote favorieten, ook al is ‘Meisjesherinneringen’ pas boek twee dat ik van haar heb gelezen.

Bijzondere schrijfstijl

In de recensie over ‘De jaren’ schreef ik: Ondanks dat het een autobiografie is, wordt de ik-vorm vermeden. Ernaux schrijft vanuit een ‘ze’, ‘je’ en ‘we’. Hierin spreekt ze de lezer direct aan en gaat ze uit van een collectief geheugen en herinneringen.

Tot mijn grote verrassing heeft het boek ‘Meisjesherinneringen’ ook deze stijl, alhoewel zij wel zichzelf benoemd als ‘ik’ wanneer zij als oudere vrouw terugkijkt op een paar jaar van haar vroegere jeugd. Het boek is veel persoonlijker van ‘De jaren’ en beperkt zich tot een korte tijdsperiode.

Meisjesherinneringen

Aan de hand van foto’s, brieven, Google-onderzoek en vele herinneringen kijkt Ernaux terug naar haar jaren als 18-jarige in de zomer van1958. Ze is een beschermd opgevoed meisjes van Middenstands-ouders waar ze weinig contact mee heeft. Het meisje van 1958, zoals ze vaak wordt genoemd in dit boek, gaat op vakantiekamp in Normandië waar ze als kinderbegeleidster de hele zomer zal werken. Vrijwel de eerste nacht duikt ze in bed met een andere begeleider die zij ‘H’ noemt. Ondanks dat de seksuele ervaring een zeer grote tegenvaller is en het hem niet lukt om haar te penetreren, is de nacht en de dagen die daar op volgen, voor haar een ervaring die zij zich nog heel lang zal heugen.

Smoerverliefd

Ze wordt smoorverliefd op ‘H’ en vernedert zichzelf doordat zij opnieuw zijn aandacht wil, maar hij sinds die ene nacht niet meer naar haar omkijkt. De vakantiekampweken zijn intens en emotioneel. Als reactie op de afwijzing van ‘H’ barst er iets in haar los en worden de weken gevuld met feesten, drank en seks.

Hierna volgen we nog twee jaar uit het leven van ‘haar’ waarin er grote veranderingen plaatsvinden zowel fysiek, psychisch als qua locatie.

Annie Ernaux, foto C. Hélie, Gallimard

Meisjesherinneringen zijn zeer persoonlijk

Met deze terugblik in de tijd probeert Annie Ernaux haar leven grondig te analyseren. Ze gaat hierbij flink de diepte in en schuwt het niet om zeer persoonlijke dingen op te schrijven die beschamend voor haar zijn. Ook schuwt ze, net als in het boek ‘De jaren’ moeilijke onderwerpen zoals abortus, seks en maatschappelijke problemen, niet.

Mémoire de fille, Gallimard, 2016

A Girl’s Story. Translated by Alison L. Strayer, 2020.

Is meisjesherinneringen een aanrader?

Ja, ik vind van wel. Ook al zal een ieder andere ervaringen hebben op het gebied van de ontwikkeling van meisje naar vrouw, toch ben ik ervan overtuigd dat velen zich in dit boek zullen herkennen.

Wat vooral erg prettig is, en een aangename afwisseling ten opzichte van de meeste romans, is de manier waarop Ernaux schrijft. Het is pure literatuur, heeft een interessant perspectief en voelt als een warme deken of een omarming van een dierbare die je even troost. Ik ken Annie Ernaux natuurlijk niet persoonlijk, maar op een één of andere manier voelt het alsof ik een vriendin voor het leven heb gevonden en ik denk dat veel lezers ditzelfde gevoel zullen hebben.