Zonen van Jafeth: Asiento

28 juli 2023 Selina Jansen

John Meilink heeft het derde boek uit het vierluik ‘Zonen van Jafeth’ uitgebracht: Asiento. In deze historische roman maakt hij de Hollandse heerschappij in de Spaanse slavenhandel tot een persoonlijk verhaal. En als er iets is wat Meilink goed kan, dan is het een groot deel van de Nederlandse geschiedenis vatten in één pakkende, interessante roman die van begin tot eind geen moment verveelt.

WIC

“Een vrij en op winst belust volk,
levend in deze uithoek van de aarde,
altijd ronddobberend op een boot,
zouden ze de lucht en het water verkopen.”

In ‘Kroesvee’ maakten we kennis met het begin van de slavernij en het begin van de West Indische Compagnie. ‘In Barbarije’ gaat over witte Christenslaven die gevangen werden genomen door Barbarijse kapers en in Barbarije tot slaaf werden gemaakt. Nu maken we in ‘Asiento’ kennis met de Spaanse slavenhandel. Wederom is dit boek van John Meilink grimmig en nietsverhullend. Hij weet je mee te nemen naar een tijd ver voor de onze, een tijd van scheepvaart, slavenhandel, katholieken tegen protestanten, waar mensen in gevecht tegen ziektes en tegen de inquisitie zichzelf en elkaar kwijt raken.

Asiento

Het Asiento de negros was een van de meest lucratieve handelsovereenkomsten van de zeventiende eeuw. Het gaf de bezitter ervan (de asientista) het alleenrecht op de leverin van slaven aan de plantages en zilvermijnen in Spaans Amerika … Voor wie aan de onverzadigbare honger naar zwarte arbeidskrachten kon voldoen, was het Asiento een zekere stap naar onvergelijkbare macht en rijkdom.

Curaçao is de place to be in 1672 als het om slavenhandel gaat. Slaven worden uit West-Afrika gehaald en door Spanjaarden opgekocht voor hun plantages en zilvermijnen in Zuid-Amerika. Balthasay Coymans gaat de strijd aan om het alleenrecht op de verkoop van slaven aan de Spaanse koloniën. Hij wil de grootste slavenhandelaar ter wereld worden. Deze machtsstrijd heeft echter grote gevolgen, voor de WIC en voor Coymans zelf.

Zeevaart

Wat ik ook in dit derde boek weer heel sterk vind, is hoe Meilink de zeevaart en zijn gevaren weer te beschrijven. Je voelt de spanning door de pagina’s heen stromen als er plotseling een tropische storm opkomt of als er kapers achter een slavenschip aan zitten. Nagelbijtend spannend wil ik deze momenten wel noemen. Los van de zeevaart staat elk personage in ‘Asiento’ als een huis. Je leert de mensen kennen, met al hun emoties en eigenaardigheden.

Historische romans

“Want zij onderbraken mij in het midden van mijn preek en liepen in hevige toorn weg, of lachten mij uit, of schreeuwden mij toe: ‘Wel dominee, laat ons diegenen bekeren met dezelfde huid en dezelfde kleur, en laat die vervloekte Chamskinderen, die zijn geschapen om voor ons koffie en suiker te platen, aan de duivel over!”

Persoonlijk ben ik historische romans steeds meer gaan waarderen de laatste jaren. Dankzij schrijvers als John Meilink onthoud ik historische gebeurtenissen veel beter. De verhalen worden vanuit een persoonlijk perspectief geschreven in plaats van als groot geheel. Dat maakt indruk; dat raakt je. Ik begrijp de geschiedenis van onze slavenhandel nu veel beter dan voor in de boeken uit het vierluik ‘de zonen van Jafeth’ las. Asiento is weer een prachtig geschreven toevoeging aan romans over de Nederlandse geschiedenis.

Moet ik toch nog één minpuntje noemen? John Meilink schrikt er niet voor terug om je meest favoriete personages zonder pardon te laten sterven. Aan happy endings doet hij niet. Niet dat dit bij een boek als Asiento zou passen, maar ik heb zijn boeken inmiddels wel een aantal keer weggelegd omdat ik het niet eens was met de dood van een personage. Ach, als we de geschiedenis toch eens vanuit onze fantasie konden aanpassen…