Chin. Ind. Restaurant: meer dan een kookboek
Zouden er Nederlanders zijn die nog nooit een Chinees-Indisch Restaurant bezocht hebben? Voor mij is het de plek waar mijn allereerste keer ‘uiteten’ plaatsvond, samen met mijn ouders en twee zussen. Het restaurant zit dichtbij mijn ouderlijk huis, nog altijd, al is het nu wel gemoderniseerd. In het boek ‘Chin. Ind. Restaurant’ leer je thuis koken zoals dat in deze restaurants gebeurt. Maar je leert nog heel veel meer.
Chin. Ind. Restaurant: recepten én historie
De volledige titel van dit boek is ‘Chin. Ind. Restaurant kookboek: De levens en keukens voor en achter het doorgeefluik’. De titel zegt het eigenlijk allemaal. Je krijgt niet alleen de recepten voor de klassiekers uit de (Nederlandse) Chinees-Indische keuken, je krijgt ook de verhalen over het ontstaan van deze restaurants, inclusief een kijkje achter het o zo bekende doorgeefluik. Tenminste: ik zie meteen het doorgeefluik voor me in dat restaurant waar ik voor de allereerste keer uit eten ging. Want: natuurlijk had het ook een afhaaloptie. Waar we regelmatig op zondag het maandmenu haalden, voor 2 personen maar met een grote loempia erbij genoeg voor 5. In het boek leer je dat dit een van de kenmerken is van de Chin. Ind. Restaurantcultuur: royale porties. In de bekende plastic bakjes.
Ontstaan van de Chin. Ind. Restaurants
Al in 1911 komen de eerste Chinezen naar Nederland. Ze beginnen kleine eethuisjes, vooral voor henzelf. Als na de onafhankelijkheid van Indonesië er veel Indo’s en Indonesiërs naar Nederland komen, willen ze niet de typisch Nederlandse aardappels met gekookte groenten eten. Terecht als je het mij vraagt – ik vind het zelf ook echt niet lekker. Maar dat terzijde! Veel koks uit Indonesië en Maleisië gaan werken in de keukens van de Chinese restaurants en voegen dus het Indische tintje toe. Want ze nemen hun eigen recepten mee, uit verschillende streken van China, Indonesië en Maleisië en passen deze aan de Nederlandse smaak aan. Minder pittig, iets zoeter. Dat gebeurt overigens ook in landen als Spanje, Duitsland en Oostenrijk, waar de smaken weer net anders zijn.
Onderdeel van de Nederlandse cultuur
Daarmee heeft de Chinees-Indische keuken de typisch Nederlandse eetcultuur ook echt veranderd, is er in feite onderdeel van geworden. Want de gerechten zoals ze hier in Nederland gekookt worden, vind je niet in China. Het is een ander kenmerk van de Chinees Indische keuken: wendbaarheid, aanpassingsvermogen. Bedrijven als Conimex en Inproba zijn er door gegroeid; ook in Nederlandse gezinnen deed de Chinees-Indische keuken zijn intrede. Al is het mijn ervaring dat het thuis toch altijd anders smaakt dan in het restaurant, misschien dat ‘Chin. Ind. Rest. Kookboek’ hier wel verandering in gaat brengen. De recepten zijn in ieder geval anders dan die uit mijn zeer veel gebruikte, beduimelde oude Conimex kookboekje.
In het boek lees je ook de verhalen van een aantal eigenaren die nog een typisch Chin. Ind. Restaurant hebben. Je leest ook uitgebreid over de familie van Danny Lee, een van de schrijvers van het boek. Zijn familie heeft in Amsterdam een aantal van de oudste Chinees-Indische restaurants van Nederland. Je leert meer over hoe ze werken en wat ze aanpassen aan de traditionele recepten. Heel interessant, zeker omdat deze restaurants meestal de deuren van de keuken angstvallig gesloten houden. Al kwam ik op YouTube ook nog een mooie serie tegen met kijkjes in de keuken. Handig als je wil zien hoe je die loempia nu precies moet dichtvouwen.
Prachtige foto’s en fijne overzichten
Moet ik er nog bij zeggen dat het boek ook prachtige foto’s heeft? Van de recepten en van de interieurs van de restaurants? Dat er handige basisrecepten instaan en lijsten van allerlei soorten ingrediënten? Voor iedereen die interesse heeft in de Chinees Indische keuken is dit boek een absolute aanrader. Ik heb er nog niet uit gekookt, dus of het resultaat ook zo zal zijn als ik nu hoop kan ik nog niet vertellen. Maar dat gaat zeker niet lang meer duren!
Op 10 november heeft Chin. Ind. restaurant ook de vakjuryprijs van de Food & Friends Gouden Kookboekprijs 2023 gewonnen. De jury zegt over het boek: “met liefde gemaakte inhoud en ontroerende tijdsbeeld, gecombineerd met een essentiële en unieke verzameling recepten.” Daar kan ik het alleen maar mee eens zijn!
