The Human Library – boeken van vlees en bloed

19 januari 2021 Marga van der Vet

Heb je wel eens gehoord van ‘The Human Library’? Ik had er nog nooit van gehoord tot ik er in het boek ‘Cool’ van Martin Vos, Gert-Jan Hopers en Marco Krijnsen over las. Het boek heeft als subtitel: “wat wij kunnen leren van de Scandinaviërs” en is alweer een ‘oudje’ uit 2015.

Alles is ‘cool’ in Scandinavië

Ik had het boek al een tijdje in mijn bezit maar nog niet helemaal uitgelezen. ‘Cool’ is een erg leuk boek waarin alleen maar positieve en interessante dingen worden vermeld over Scandinavië. Het gaat over de natuur, de cultuur en de creativiteit van Scandinaviërs.

The Human Library

Over creativiteit gesproken: je moet het maar bedenken…. In de jaren negentig ontstond er een ‘beweging’ in Denemarken om meer begrip voor elkaar te krijgen. Er waren namelijk steeds meer spanningen tussen bepaalde bevolkingsgroepen en men wilde hier iets tegen doen. “Vooroordelen neem je pas weg als je mét stereotypes gaat praten en niet over hen”, was het idee. En als vooroordelen verdwijnen en er meer begrip komt voor elkaar, neemt van zelf het (zinloze) geweld ook af.

Om dialogen tot stand te brengen verzon men het idee om de stereotypes aan het woord te laten als een ‘boek’. De lezer, of geïnteresseerde genoemd, zou dan iets leren over hen wat hij of zij nog niet wist en vooroordelen verminderen.

The Human Library bestaat dus uit ‘boeken’ die menselijk zijn. Elk ‘boek’ neemt vrijwillig deel aan de bibliotheek en deelt zijn of haar verhaal. Net als een gewone bibliotheek heeft ieder boek een boekcover en een omschrijving. De lezer kan ‘boeken’ bekijken over een onderwerp waarvan hij of zij meer wilt weten.

Mensen als boeken

De eerste editie van The Human Library in 2000 had 75 stereotype mensen in het bestand. Bijvoorbeeld: een feministe, een agent, een hooligan, een chauvinist, een Zweed of een graffiti-artiest. Er waren mooie slogans, maar vooral deze vind ik zelf geweldig: “Don’t judge a book by its cover (especially when it is not a book)”

Op festivals kon je deze boeken ‘lenen’ voor 20 minuten tot maximaal een half uur en dus het gesprek met de mens aangaan. Deze beweging of dit fenomeen werd steeds bekender en gewaardeerd door velen.

The Human Library wereldwijd

Al gauw volgden er vele landen en héél veel meer stereotype mensen. Uiteraard zijn er vele spelregels en voorwaarden voor de veiligheid en om respect te garanderen. Per land zijn er ‘bestsellers’ die enorm kunnen verschillen.

In Denemarken zijn biseksuelen en schizofrenen populair, in Engeland daklozen en voormalige bendeleden. In Hongarije zijn de Roma’s populair en in China ‘lezen’ ze graag homoseksuele mannen of lesbische vrouwen. Zo kunnen we nog wel even doorgaan want er zijn natuurlijk ook vele stereotypes te combineren, zoals: een boeddhist met overgewicht of een lesbische politievrouw. Alles is mogelijk maar gelukkig zijn er wel grenzen: criminelen, pedofielen en intolerante mensen horen niet tot het assortiment.

Los van de verschillen per land zijn de resultaten vaak overal hetzelfde. “Een gratis therapie tegen vooroordelen”. Een mooi resultaat want het gaat er niet om mensen te veranderen maar elkaar beter te begrijpen met alle positieve gevolgen hiervan.

Anno 2020

Maar we zijn een paar jaar verder en van festivals is het afgelopen jaar helemaal geen sprake geweest. Hoe gaat het nu met The Human Library?

The Human Library gaat eind 26 januari a.s. weer verder maar vindt uitsluitend online plaats. Zie: Agenda

Op de website kun je alles lezen over ‘de boeken’ en de organisatie in Nederland specifiek of over de hele wereld: https://humanlibrary.org/

Wil jij je opgeven als stereotype of gesprekspartner. Of misschien: je kunt je ook opgeven als levend boek (ipv ‘stereotype’) oid. neem dan contact met de organisatie op. Wil je op de hoogte blijven over (online) events en de bibliotheek van vlees en bloed, dan kun je je inschrijven voor de nieuwsbrief.

Enkele leuke feiten over The Human Library, Nederland 2020:

er hebben 720 gesprekken plaatsgevonden, oftewel: er zijn 720 ‘boeken’ gelezen
100% van de lezers geven aan dat ze The Human Library zouden aanraden aan anderen
97% van de lezers geven aan nieuwe kennis te hebben opgedaan
97% van de lezers geven aan meer begrip te hebben gekregen voor de situatie van het levende boek
een 9,0 was het waarderingscijfer van de deelnemers

Kortom, de meeste mensen zijn erg enthousiast. Wij hopen dat we jou ook enthousiast hebben gemaakt om eens een ‘levend’ boek te gaan lezen en je horizon te verbreden. Weg met vooroordelen ten aanzien van stereotypes, hallo tolerante samenleving!

En mocht je een gesprek zijn aangegaan en jouw ervaring willen delen met ons, dan horen wij dat graag !