Waarom natuur goed voor je hersenen is

‘Waarom natuur goed is voor je hersenen’ is geschreven door Michel Le Van Quyen, een Franse wetenschapper van het Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek. Het boek is vertaald door Noor Damen. Is het een wetenschappelijk boek of een boek over natuur? Beiden dus.

Natuur en het menselijke brein

De heilzame effecten van de natuur op het brein en het algehele welzijn van mensen zijn goed onderzocht en gedocumenteerd. Én worden ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Zo zijn er verschillende redenen waarom de natuur positieve effecten heeft op de menselijke hersenen en gemoedstoestand:

1. Stressvermindering: De natuur heeft een kalmerend effect op ons zenuwstelsel en kan helpen stress te verminderen. Het kijken naar groen en luisteren naar natuurgeluiden zoals vogelgezang kunnen de aanmaak van stresshormonen verminderen en het sympathische zenuwstelsel tot rust brengen.
2. Herstel van aandacht: De natuur biedt een minder overweldigende en minder prikkelrijke omgeving dan stedelijke gebieden. Dit helpt bij het herstellen van onze aandacht en concentratievermogen, wat vooral gunstig is in een tijd waarin we voortdurend worden blootgesteld aan digitale schermen en informatie-overload.
3. Verbetering van stemming: Interactie met de natuur kan het vrijkomen van endorfines en serotonine bevorderen, neurotransmitters die geassocieerd worden met positieve stemming en geluk. Een wandeling in het bos of aan zee kan dus daadwerkelijk bijdragen aan een betere stemming.
4. Verbinding met het heden: De natuurlijke omgeving nodigt uit tot mindfulness en het bewust ervaren van het moment. Dit kan helpen om piekeren en zorgen over de toekomst of het verleden te verminderen.
5. Fysieke activiteit: Tijd doorbrengen in de natuur moedigt vaak lichamelijke activiteit aan, zelfs als het gaat om eenvoudige wandelingen. Fysieke activiteit is op zichzelf al gunstig voor de hersenen, omdat het de bloedtoevoer en zuurstoftoevoer verhoogt.
6. Esthetische waarde: Natuurlijke landschappen worden vaak als mooi en rustgevend ervaren, wat esthetisch genot kan opleveren en bijdraagt aan de algehele positieve ervaring.

Natuur en wetenschap

In dit boek van Le Van Quyen wordt al het bovenstaande onthult door de wetenschap. Een positief signaal aan de wereld want de laatste tijd is de natuur vooral negatief in het nieuws. Denk aan alle bosbranden, overstromingen, droogte, hitte en andere natuurrampen. Is de natuur onze vijand het worden? Gelukkig heeft het boekje vooral een positieve insteek en laat het maar weer eens zien hoe belangrijk natuur voor ons is.

Urgentie!

Juist nu, in een tijd waarin moderne technologieën ons leven steeds meer domineren en de grens tussen werk en vrije tijd vervaagt, is het belang van de natuur voor onze gezondheid en welzijn nog relevanter geworden. Het digitale tijdperk heeft ons veel voordelen gebracht, maar heeft ook geleid tot een toenemende disconnectie van de natuurlijke wereld. Mensen worden geconfronteerd met uitdagingen zoals digitale vermoeidheid, stress en gebrek aan beweging. Daarom wordt de behoefte aan natuurlijke omgevingen als tegengif steeds groter.

Bovendien heeft de COVID-19-pandemie ons bewust gemaakt van de waarde van buiten zijn en de natuur opzoeken als veilige activiteit tijdens lockdowns en beperkingen. Het belang van toegang tot groene ruimtes en natuurlijke omgevingen voor onze fysieke en mentale gezondheid is dus nog prominenter geworden in het hedendaagse leven.

Aanrader?

In mijn ogen begint het boek nogal dramatisch over de lockdown in Parijs, Frankrijk. Maar goed, ik kan hier niet al te hard over oordelen want ik woon op het platteland waar het leven nauwelijks anders was dan normaal. Opgesloten zitten in een gebouw midden in een wereldstad als Parijs, waar het normaal bloedjedruk is en toen ineens doodstil, is natuurlijk een heel ander verhaal.

Desondanks vind ik het boek wel een aanrader. Het is hier en daar iets té wetenschappelijk met uitleg over hoe stress- en relax processen in onze hersenen plaatsvinden. Maar in grote lijnen is het vooral een bevestiging van wat iedereen ongetwijfeld ervaart als hij of zij door een rustig bos of lekker langs het strand wandelt. Natuur is goed voor je hersenen, waarvan akte!