Moederdag-tip: ‘Viktor’, op speurtocht door het verleden

8 mei 2020 Astrid Habraken

Gastrecensie van Astrid Habraken, schrijfster van ‘Verdwaald in Tirol’

Ken je dat gevoel, dat een boek je lijkt toe te roepen vanaf de tafel in de boekwinkel? Ik ben gek op rondkijken in boekwinkels, voor het bekijken van de verschillende thema’s of de nieuw uitgekomen boeken. En daarbij laat ik me vaak verleiden door de cover van een boek. Als de flaptekst dan ook nog aanspreekt, heb ik geen review meer nodig.

‘Viktor’ van Judith Fanto lag op de tafel met pas verschenen boeken te stralen. Het geel van de jurk van de dame op de omslag trok direct mijn aandacht. Toen ik las, dat het boek zich deels in Wenen afspeelt, ging ik definitief voor de bijl. Dat er nog een hele stapel ongelezen boeken thuis op me lag te wachten, vergat ik even.

Twee tijdslijnen

‘Viktor’ speelt zich op twee momenten in de tijd af. Je leeft mee met Geertje Rosenbaum, die in 1994 op zoek gaat naar antwoorden over haar Joodse afkomst. Haar familie is angstig waar het gaat om die Joodse afkomst en lijkt zich er deels ook voor te schamen. Geertje begrijpt niet waarom en gaat op zoek naar antwoorden. De antwoorden ontdek je als lezer in het tweede moment in de tijd, in Wenen vanaf 1914. Dat is het moment waarop de zesjarige Viktor het weeskind Bubi redt uit een vijver in het Praterpark, waar een aantal pestkoppen hem in heeft geduwd. Viktor en Bubi zijn vanaf dat moment onafscheidelijk. Viktor lijkt het leven als een groot avontuur te zien, wil zich niet binden aan een vrouw en ook niet aan een studie. Dit tot verdriet van zijn vader, die hem zelfs naar een psycholoog stuurt om te onderzoeken of er niet iets mis is met Viktor.

Geen vragen stellen

Geertje heeft geleerd dat ze nooit direct vragen over het verleden kan stellen aan haar ouders, maar ook niet aan haar grootouders. Als ze hoort van de dozen met familiedocumenten op de zolder van haar grootouders, zorgt ze steeds voor manieren om daar in te kunnen duiken. Beetje bij beetje ontrafelt ze zo de familiegeschiedenis. Waar ze je als lezers in meeneemt.

Moeders

Een bijzondere rol in het boek is weggelegd voor de moeder van Geertje. Daar ga ik niet te veel over verklappen, dat mag je zelf ontdekken tijdens het lezen. Het is wel de reden dat ik aan dit boek dacht in het kader van een mooi cadeau voor Moederdag. Maar een ding wil ik wel vast kwijt: op de momenten dat het er echt toe doet, komt deze vrouw op voor haar dochter. Ook de moeder van Viktor heeft een belangrijke rol. Waar velen het weesjongetje Bubi aan zijn lot over zouden laten, neemt zij hem op in haar gezin.

Dit smaakt naar meer

‘Viktor‘ is de debuutroman van Judith Fanto en smaakt naar nog heel veel boeken van deze schrijfster. Het onderwerp – het ontdekken van een mysterieuze, beladen familiegeschiedenis – lijkt in eerste instantie misschien een zwaar onderwerp, zeker in combinatie met de Tweede Wereldoorlog. Maar het boek is erg prettig geschreven, met ook de nodige humor en veel zelfreflectie bij de personages. Die allemaal levensecht lijken, met hun twijfels en eigenaardigheden. Ik hoop dat Fanto al een volgend verhaal in gedachten heeft.