The Rooftop Christmas Tree – film & boek

Gastrecensie van: Edwin Stok. Het boek The Rooftop Christmas Tree (2014)  – op waarheid gebaseerd
en de gelijknamige film (2016).

Debuutroman op waarheid gebaseerd

Auteur Landria Onkka  (wat jammer dat er niet zoiets is als autrice, dan weet je tenminste dat de auteur een vrouw is)  schreef in 2014 een kerstverhaal met een onverwacht plot. En meer bijzonder: De gebeurtenissen van dit verhaal hebben zich echt voorgedaan en met eenzelfde uitkomst.

Een op waarheid gebaseerd verhaal én een kerst-thema én een moreel én een emotioneel plot, en dan is het ook nog eens de debuutroman van Landria Onkka. Haar allereerste boek en het werd direct een bestseller. Verrassing? Binnen enkele maanden begon ook de verfilming van haar boek onder dezelfde titel. Het klinkt als een modern kerstwonder. Toch? Laat je onderdompelen in dit kerstverhaal …

Introductie Dale Landis 

Dale Landis is een eenzame man, en de buren en overburen weten eigenlijk niets van hem. Maar één ding weten ze wel van hem: Ieder jaar in de kersttijd pakt Dale Landis een ladder, en zet een kerstboom met lichtjes op zijn dak. Het is de enige kerstboom op een dak in heel Rosedale. Het zicht er van is prachtig en het brengt bijna iedereen in de kerststemming. Behalve dan de rechtbank en de openbare aanklager.

Want de manier waarop meneer Landis de kerststemming aankondigt, mag volgens de wetshandhavers niet. Het is in strijd met de bouwvoorschriften, dus wordt Landis ieder jaar aangeklaagd, gearresteerd, beboet, en sinds enkele jaren ook in de cel gegooid. Want stel je voor, dat je iemand gaat toestaan om de regels te overtreden. Dan is de weg vrij voor iedereen om dingen te doen die niet mogen. Precedentwerking is de moeilijke juridische naam daarvoor.

Introductie van de rechter

De rechter voelt wel een beetje aan dat zijn harde aanpak niet door iedereen gewaardeerd wordt. Hij wil graag van Dale weten waarom hij toch ieder jaar een kerstboom op zijn dak zet terwijl het niet mag. En of hij niet uit zichzelf bereid is om die boom van het dak af te halen. Dale Landis voelt daar helemaal niets voor en blijft volharden dat hij de kerstboom op zijn dak wil hebben.

Sympathie

Het boek en de film zeggen het niet hardop, maar je krijgt een beetje het gevoel van burgertje pesten dat je voor zoiets een boete en een gevangenisstraf krijgt, ieder jaar weer opnieuw. En dat brengt Dale Landis in de underdog positie waardoor je sympathie voor hem voelt vanaf de eerste gebeurtenis.

Kerstmis komt er aan

Ook dit jaar plaatst Dale zijn kerstboom weer op het dak, en zodra de lichtjes aangaan komen de mensen in de straat naar buiten, omarmen elkaar en krijgen een warm “whow” gevoel. Je ziet het en je voelt het door de stralende ogen van de toeschouwers: Kerstmis komt eraan!

Introductie Sarah Wright 

De rechter laat per dwangbevel en op kosten van Dale Landis door de gemeente de kerstboom van het dak af halen, maar heeft er toch ergens moeite mee. En dan grijpt de voorzienigheid in door Sarah Wright terug te laten keren in haar geboortedorp. Sarah is een prima advocaat maar kreeg gewetenswroeging. Ze vraagt zich af of ze in haar werk niet de verkeerde mensen helpt om tussen de wetsregels door te glippen.

Sarah heeft zogezegd het hart op de juiste plaats. Zij en de lokale rechter zijn oude bekenden, en de rechter ziet een kans om iets goed te maken. Hij vraagt of Sarah de verdediging op zich wil nemen van Dale Landis. Als Sarah hoort waarom Dale ieder jaar wordt klemgezet door Justitie, bekruipt haar een gevoel van onbehagen. En dan nog wel om zoiets kleins en juist in de kersttijd. Ze bezoekt Dale thuis, en herinnert zich hem nog als haar overbuurman.

Introductie openbare aanklager John 

In de rechtbank wordt Sarah voorgesteld aan de openbare aanklager John, een gemotiveerde jongeman die alles inzet op regel-handhaving. Sarah en John krijgen van de rechter een instructie om een menslievende oplossing te zoeken in overleg met Dale Landis. Maar ligt het probleem bij Landis? Of bij justitie?

De boom anders plaatsen

Sarah en John trekken zich terug in een leeszaal om niet alleen te kibbelen over de lichtste en de zwaarste straf voor de overtreding, maar zoeken eigenlijk ook naar wat de Wet en eerdere soortgelijke zaken in andere rechtbanken hebben opgeleverd aan juridische uitleg. Ze ontdekken vlak voor de deadline een vonnis waarin staat dat, als een tijdelijke “opbouw” op een andere manier wordt geplaatst, dat het dan wel (tijdelijk) mag.

Beiden voelen aan dat het juist in de kersttijd precies de oplossing is die ze nodig hebben om een nieuwe boete en celstraf te vermijden, en bovendien om een goede daad te kunnen verrichten voor Dale Landis en voor iedereen die de kerstboom op het dak met alle lichtjes een heerlijke aankondiging van de kersttijd vindt. De rechter werkt volledig mee en stelt een schriftelijke instructie op voor de gemeentewerkers die kort ervoor nog heel fanatiek de kerstboom van het dak bij Landis hadden verwijderd.

Een nieuwe kerstboom, en de ontknoping  (spoiler)

Op instructie van de rechter wordt een nieuwe prachtige kerstboom op het dak gezet bij Dale Landis en voorzien van heel veel lichtjes. De mensen verzamelen zich op straat, de rechter komt persoonlijk langs, en dan stopt er een onbekende auto tegenover de woning van Landis. Een militair stapt uit … net op dat moment komt Dale Landis naar buiten.

Even is Dale verward, maar dan stormt hij met uitgestrekte armen naar de militair. De jongeman in uniform blijkt de jarenlang zoek geraakte zoon van Dale te zijn. De zoon was als klein jochie door zijn moeder meegenomen naar het buitenland, waarna zijn naam werd veranderd. In de laatste seconden voordat de zoon door de moeder werd meegenomen, fluisterde Dale Landis in het oor van zijn kleine zoontje :

      “Jongen, je kunt me terug vinden door altijd naar de kerstboom te zoeken”.

Daarom had Landis dus ieder jaar een kerstboom op zijn dak gezet: Hij hoopte tegen beter weten in, dat zijn zoon hem ooit terug zou vinden. Het was zijn enige hoop en houvast geworden. De kerstboom moest op het dak gezet .. en dan hopen op een echt kerstwonder.

Een detail

Het enige figuurlijke kiezelsteentje in mijn net zo figuurlijke schoen, is het moment waarop de openbare aanklager John en de advocate Sarah samen de oplossing vonden en in een onbewaakt ogenblik elkaar vluchtig een paar kusjes geven. Als je in een rechtbank je eigen zaak niet wil torpederen, mag er géén belangenconflict ontstaan. Zelfs niet de schijn van een belangenconflict. Ach het is Kerstmis, maar toch … die lieve zoentjes hadden even moeten wachten tot de rechtbank het dossier had gesloten .. zo zijn de spelregels nu eenmaal ..

Kerstgevoel compleet 

De rechter ziet de twee gearmd bij de woning van Dale, terwijl ze lief naar elkaar kijken. En de rechter heeft er geen enkel probleem mee. Het kerstgevoel in de straat van Dale Landis is compleet na de hereniging. En nu hopen dat de kerstboom ieder jaar mag stralen in het fictieve dorp Rosedale, als een herinnering dat je elkaar ook kunt helpen in plaats van elkaar klem te zetten.
Alle gebeurtenissen in dit verhaal zijn echt gebeurd en hadden dezelfde uitkomst.

Eenvoud

Dit kerstverhaal blinkt uit in eenvoud. Er is geen grote show voor nodig en er zijn geen bijzondere kostuum momenten. De kerstboodschap is helder en luid, het plot is onverwacht. De kerstboom is een baken voor het kerstwonder. Het boek en de film zijn geen spektakel en het is nergens episch.

Geen grote namen

Behalve Tim Reid als Dale Landis (acteur, komiek, regisseur, producent, 2 filmprijs nominaties),  Michelle Morgan als Sarah Wright (actrice, producer, regisseur en auteur) en Roger Dunn als rechter Sam Conner (acteur in Police Academy, the Dead Zone, a Simple Favor) heeft deze film geen grote namen. Maar daar gaat het in deze kerstboodschap niet om. Het verdriet van een mens raakt je of het raakt je niet.

Het boek of de film zou niet misstaan als attribuut in een kerstpakket of als klein relatiegeschenk. Als pakje onder de kerstboom mag natuurlijk ook.

Voor iedereen die dit leest : Zalige kersttijd ! 


2023, Edwin Stok