The invention of Hugo Cabret en de film “Hugo”

gastblog van: Edwin Stok: Het boek “The invention of Hugo Cabret” (2007 ) en de film “Hugo” (2011)   met 11 Oscar nominaties – een Scorsese film”

Verhalen die tot de verbeelding spreken

Het boek en de film hebben voor iedereen een interessante invalshoek; het gaat over weeskinderen, geheimen die je niet deelt, onverwachte vriendschap, een raadselachtige erfenis, een vertelling over het begin van de bewegende beelden, techniek, emotie, verdriet, en iets voor een ander willen doen. Kortom, een verhaal dat zowel het brein als het hart aanspreekt.

Het verhaal is fictie maar draait om echte historische gebeurtenissen: Marie Georges Jean Méliès heeft echt geleefd en was echt de pionier van de bewegende beelden. De allereerste “cinema”. De automaton (een robotpop) in het boek en in de film maakt schetsen die echt van Méliès zijn.

Brian Selznick is zowel de auteur als de illustrator van het 534 bladzijden tellende boek. Het boek heeft een hele rij met internationale prijzen gewonnen.

Ik hou van verhalen die tot de verbeelding spreken. Het wordt nog beter als die verhalen ook een morele en – of intellectuele boodschap dragen. Het boek was bedoeld als jeugdboek. De film “Hugo” die 4 jaar na het boek “The invention of Hugo Cabret” verscheen, is een prachtige uitwerking geworden voor zowel een jong als een ouder publiek. Ik ben inmiddels een 50er en heb nu (veel) meer met de (DVD) film dan met het indrukwekkend geïllustreerde boek (heel veel plaatjes). Verhalen waarin geschiedenis verweven wordt met fictie, zijn een genre op zich, dat we ook wel facts-fiction noemen. Het verhaal van Hugo is daar een inspirerend voorbeeld van.

1931

Het jochie Hugo Cabret moet al op heel jonge leeftijd zijn ouders missen. Als 12-jarige wordt hij in het jaar 1931 door zijn enige oom opgenomen in een heimelijke woonruimte achter de klokken van het Parijse treinstation. Daar leert hij om op gezette tijden de klokken te oliën en al het raderwerk na te lopen. En als hij tussentijds de ruimte verlaat om iets te eten te “vinden” moet hij er voor zorgen dat niemand ziet waar hij naar toe gaat of waar hij vandaan komt.

Automaton

Hugo Cabret leeft als kind een verborgen leven in armoede en in eenzaamheid. Het enige dat Hugo nog als herinnering aan zijn ouders heeft, zijn een dagboekje en een soort robotpop die gerepareerd moet worden. Het lukt Hugo om de robotpop, een zgn automaton  (een apparaat dat op basis van voor-ingestelde instructies dingen geheel zelfstandig kan uitvoeren  –  in 1931 een novelty), bijna geheel te repareren. Maar hij krijgt het niet aan de praat omdat hij de sleutel van het mechaniek niet heeft.

Radeloos

Hugo hoopt dat de pop een boodschap zal schrijven van zijn vader. Dan overkomt hem een tragisch moment waarop het verhaal zich begint af te wikkelen: Hugo wordt betrapt als hij probeert om iets uit de kiosk op het station mee te nemen zonder te betalen. Het dagboekje van zijn overleden vader wordt daarbij in beslag genomen, en je voelt het verdriet van Hugo bijna in jezelf opwellen. De kiosk-uitbater verwoest het hartje van Hugo nog verder door te dreigen dat hij het boekje, wat de enige herinnering aan de gedachten van Hugo’s vader is, zal verbranden. De weesjongen Hugo is radeloos. 

Isabelle 

Hij volgt de kioskhouder naar diens huis in de hoop dat hij hem met een smeekbede kan overtuigen om het boekje terug te geven. Dan komt uit dat huis een meisje dat net zoals hij zelf nieuwsgierig is, maar veel zelfbewuster. De twee sluiten een hechte vriendschap. Hugo neemt Isabelle mee naar zijn leven tussen de muren van het Parijse station met alle raderwerken van de klokken.

Magie

Dan ontpopt zich het moment van magie: Isabelle draagt aan een koordje rond haar nek precies het soort sleutel dat de automaton van Hugo’s vader aan de praat zou kunnen krijgen. Samen proberen ze of de sleutel past .. 

Georges Méliès

De automaton begint te werken. Eerst met een paar keer stilvallen, maar uiteindelijk wordt de boodschap van de automatische pop afgemaakt en er verschijnt naast een schets ook een naam van een man: Marie Georges Jean Méliès. Het is de naam van de peetvader van Isabelle. De man die het dagboekje van Hugo’s vader af heeft gepakt. Wat Isabelle en Hugo niet weten over het verleden van Georges, is dat hij aan de oorsprong stond van de bewegende beelden, ofwel de film. 

Iets voor een ander doen 

Isabelle en Hugo vinden in de bibliotheek een boek waarin ook Georges Méliès wordt vernoemd. Maar de auteur schreef dat deze Méliès niet meer leeft. Isabelle en Hugo besluiten de auteur te vertellen dat Georges nog wél leeft en nemen hem mee naar het huis van Georges. De auteur, en Isabelle en Hugo willen iets voor Georges doen, en brengen een filmapparaat mee waar ze zijn allereerste bewegende beelden mee tot leven kunnen brengen. 

Achtervolging

Het gezelschap raakt aan de praat, emoties komen naar boven, en ook de automaton pop komt ter sprake. Georges wil de pop zien, en Hugo belooft om de pop te gaan halen in het Parijse station. En dan volgt een heel spannend deel van het verhaal omdat Hugo op het station wordt opgepakt, ontsnapt en achtervolgd wordt tot in de hoogste klokkenruimtes van het treinstation. Dan valt de automaton op de spoorrails en er komt een trein aan daveren ..  

Hugo en hoe het afloopt 

Wat er daarna gebeurt en hoe de puzzelstukjes in elkaar passen, mag je zelf gaan lezen in het boek, of gaan bekijken met de DVD-film. Ik zelf ben dol op het verhaal, en met name op de film. Al de juryleden die de reeks internationale prijzen hebben toegekend hebben het verhaal ook indrukwekkend gevonden. Ik heb daar niets aan toe te voegen.

Ik nodig je van harte uit om het verhaal van Hugo te leren kennen!