Pericula – Erik Persoons

Een experimenteel verhaal voor en door kinderen.

Het schrijven van een boek is op zichzelf al een moeilijke opgave. Maar om samen met meer dan honderd jongeren een boek schrijven, is een nog veel lastiger opdracht. Want als je honderd auteurs aan één verhaal laat werken, betekent dat evenzoveel ideeën, fantasieën en personages. Zie daar maar eens een geheel van te maken. In Pericula heeft Erik persoons zich aan deze bijzondere opdracht gewaagd. Als regisseur wist hij de inzendingen van zo’n twintig individuele inzenders en de leerlingen van zeven basisscholen samen te smeden tot een bijzonder verhaal.

Het is niet voor de eerste keer dat Erik Persoons zich aan dit experiment heeft gewaagd. Pericula is inmiddels het derde boek dat is verschenen naar aanleiding van zijn schrijfexperimenten. Eerder zagen de titels Attractopia en Refugia het licht. En hoewel deel drie nog maar net is verschenen, zijn de lijnen alweer uitgezet zijn voor een vierde deel.

Passie voor het schrijven

Hoe wakker je de interesse in lezen en schrijven onder de jeugd aan? Zit er ook schrijverstalent in hen verborgen? Hoe laat je hen samen iets moois creëren? Deze vragen staan centraal in Persoons’ experiment om samen een boek te schrijven. Het project begint altijd met een vooraf opgesteld thema en een korte beschrijving waar het verhaal over gaat. Daarna is het aan de inzenders om een deel van het verhaal, de setting of de personages verder uit te werken. En iedereen mag meedoen. Met of zonder veel ervaring:

“Het resultaat hoeft geen literair hoogstandje te zijn, maar een verhaal (of enkele kortverhalen) geschreven met passie, met liefde voor het schrijven, … maar ook met durf!”

Gevaarlijke zoektocht

Het verhaal, dat in de toekomst speelt, gaat over de 11- jarige Rori 4KR8 die al een groot deel van haar leven op een ruimteschip woont, omdat de aarde in een onbewoonbare planeet is veranderd. Er is niet veel meer over dan een giftig landschap, waar armoede heerst en alleen het recht van de sterkste geldt. De meeste mensen zijn al geëvacueerd naar één van de vele ruimteschepen. Ook het gezin waar Rori deel van uitmaakt. Op één familielid na. Rori’s vader is op aarde gebleven in een ultieme poging om nog te redden wat er te redden valt.  Op een dag arriveren er een klein schip met aan boord een kleine jongen in het gezelschap van een alien. De mysterieuze jongen blijft constant Rori’s naam noemen. Heeft hij misschien iets met haar vader te maken? Samen met haar beste vriendje Zenon besluit ze om naar de aarde af te reizen en haar vader te zoeken. Een zoektocht die niet zonder gevaren is.

Experiment geslaagd

Het boek wordt voorafgegaan door een korte uitleg over het schrijfexperiment en een dankwoord aan iedereen die aan het boek heeft meegewerkt. Of het nu om een grote of kleine bijdrage ging. Persoons prijst de creativiteit van de leerlingen die grenzeloos is. Net als hun fantasie. Hij complimenteert iedereen vooral vanwege hun durf. Want de eerste stap naar het schrijven van een boek is meestal de moeilijkste. In die zin is het experiment zeker geslaagd. Veel kinderen waagden de eerste stap op weg naar het schrijven van een verhaal en er ligt een echt boek in de winkel.

Verhaal geslaagd?

Betekent een geslaagd experiment dan ook dat het een boek ook gelaagd is? Dat vind ik lastig om te zeggen. Wanneer je het boek leest en beoordeelt zoals je elk ander kinderboek zou lezen, dan zeg je misschien: nee. Want op zaken als schrijfstijl, logica, spanningsboog en originaliteit gaat Pericula behoorlijk mank. Op zich is het logisch dat er onvolkomenheden zijn, er is immers met veel mensen aan één verhaal geschreven. Ieder met zijn eigen perspectief en vertelstijl. Die sporen vind je helaas ook terug in het uiteindelijke verhaal. Bij een regluier boek zijn dit soort vormfoutjes er door een strenge redactie al uitgefilterd.

Verder staat het verhaal bol van de clichés. Alle aliens zijn per definitie groen en slijmerig, hebben meerdere lichtgevende groene ogen, lange tentakels of een hagedissenkop. Originaliteit is helaas ver te zoeken. Maar als je dan weer bedenkt dat hier geen door de wol geverfde auteur aan het werk is geweest, maar een hele groep basisschoolleerlingen, dan heeft de kinderlijke stijl ineens iets charmants.

Andere manier van bekijken

Kortom, wanneer je naar het eindproduct kijkt met de ogen van een ouder, dan kun je alle stilistische en technische bezwaren tegen Pericula weer van tafel vegen. Je kijkt namelijk met andere ogen naar het opstel van je kind, dan dat je naar het boek van een gerenommeerd auteur kijkt. En je let tijdens de schoolmusical op heel andere zaken dan bij een professionele theaterproductie.

Vooral een verhaal van en door kinderen

Dus als je het boek beoordeelt op zijn experimentele waarde om jongeren aan te sporen iets met hun fantasie en talent te doen, dan zeg ik: experiment geslaagd, boek geslaagd. Kinderen zullen het boek ook met een heel andere blik lezen. Het is vooral hun eigen verhaal geworden.

Meedoen?

Wie mee wil doen aan het vierde schrijfexperiment kan voor meer informatie terecht op https://www.erikpersoons.com/ . Je hebt nog tot  december de tijd om in de pen te klimmen!