Oma’s die katten eten – Carolus Spitsbaard

Oma’s die katten eten’ is geschreven door de auteur en leraar Nederlands Carolus Spitsbaard en uitgegeven door Booksupport. Het is een verrassende auto-biografie over een gewoon én ongewoon leven.

Armoede en kansloos?

Karel groeit op in een groot en arm gezin. Ze hebben het moeilijk en er gebeuren oneerlijke dingen, zoals bedrog. Ondertussen is er weinig aandacht voor opvoeding en zorg, omdat ze moeten zien te overleven in een harde wereld. Het is een plek waar drank, geweld en drugs veel voorkomen, en dat maakt het leven niet makkelijk voor Karel.

Als eerste wil ik mijn moeder bedanken voor haar ongelooflijk gebrek aan reflectie en het beeld dat de wereld alleen om haar draait. Ik heb dat voor een groot gedeelte overgenomen. Toch houd ik van haar.

Het voorwoord liegt er niet om. Uiteraard schrok ik hier als lezer een beetje van, maar het zet je meteen op scherp en maakt je nieuwsgierig.

Den Haag – Emmen

Kareltje groeit op in Den Haag maar op een dag besluit moeder met haar vijf kinderen naar Emmen te verhuizen. Nou ja, verhuizen… Ze kraakt panden want niemand zet een ‘alleenstaande’ moeder met vijf kinderen zomaar op straat. Bovendien is vader er wel en niet. Lastig te volgen, voor henzelf blijkbaar ook.

In de hoofdstukken over Emmen vond ik veel herkenning want mijn man overkwam hetzelfde. Weliswaar alleen met zijn moeder, maar toch als Haags jongetje sta je toch gek te kijken op het schoolplein als blijkt dat je de kinderen om je heen amper kunt verstaan.

Een serieuze opmerking naar jou als lezer. Dit doe je toch niet als ouders? Opgroeiende kinderen uit hun veilige omgeving halen en dan verhuizen naar Drenthe, wat op dat moment in 1977 net zo goed Duitsland of China had kunnen zijn.

Geen makkelijk leven

Terug naar Karel. Zijn jeugd is niet makkelijk. Schrijnend vond ik het hoofdstuk over de schooltandarts die beginnende ‘wolf’ bij hem constateerde en vele gaatjes en een moeders die haar schouders ophaalt. Karel gaat dan maar zelf op pad en belt bij de eerste beste tandarts aan. Hij wordt geholpen en de rekening krijgt hij in een envelop mee. Moeder geeft Karel een compliment, neemt de envelop aan en gooit de rekening op een stapel voor de maatschappelijk werkster. Het gezin leeft van kredieten bij Wehkamp en Neckermann die echter nooit worden betaald.

Ontsnappen uit je milieu?

Maar naarmate Karel ouder wordt, besluit hij zelf de controle te nemen. Hij wil niet eindigen in armoede, criminaliteit of erger. Karel begrijpt dat hij andere keuzes moet maken om te overleven. Er volgt een studie in Groningen, een verhuizing terug naar Den Haag, vele banen als baas van uitzendbureaus met alle voor- en nadelen die daarbij hoorden. Het leven neemt steeds ‘gewonere’ vormen voor Karel aan alhoewel hij gebeurtenissen meemaakt die, mijn inziens, niet onder ‘gewoon’ vallen.

Perspectieven en speelsheid

Personages die al gestorven zijn vertellen hun tragische verhalen, wat laat zien dat niet iedereen zomaar aan armoede, geweld en verslaving kan ontsnappen. Het betreft hier zijn vader, moeder en oma. Zo blijkt maar weer dat het lastig is om uit je milieu te ontsnappen omdat problemen en attitude vaak van generatie op generatie worden doorgegeven.

In het boek ‘praat’ de auteur tegen de lezer. Ik vind deze vorm altijd gewaagd. Maar in dit verhaal is het erg leuk gedaan en maakt het vele hoofdstukken luchtiger en interessanter. Je blijft geboeid en leest het verhaal zo uit. Carolus Spitsbaard bekritiseert het harde leven met cynisme en humor. Maar kan je toch een gelukkig leven leiden als je het moeilijk hebt?

Oma’s die katten eten – aanrader!

“Oma’s die katten eten” is het eerste boek van Carolus Spitsbaard. Wat mij betreft mogen er meer volgen en ben ik benieuwd naar zijn volgende verhaal en genre.

Het boek is te bestellen via deze link:

Oma-s-die-katten-eten