Niet van hier – Fettje Paul

‘Niet van hier’ is het op haar eigen leven gebaseerde verhaal van Fettje Paul en haar vriendschap met de Argentijnse Nita. De roman beslaat een periode van meer dan dertig jaar waarin het leven van deze twee vrouwen centraal staat. Een leven dat niet alleen mooi kan zijn, maar ook vaak haar harde en rauwe kant toont. De hechte vriendschap tussen de twee vrouwen vormt een belangrijk thema. Een vriendschap die cultuurverschillen, tijd en afstand overwint.

De hoofdpersonen zijn twee ogenschijnlijke tegenpolen. De Argentijnse Nita die het platteland wil ontvluchten en Nederlandse Fettje die het juist warm krijgt bij de gedachte aan het melken van koeien en het bewerken van het land. De een was nooit van plan om in Italië te blijven; de ander moest het ongewild weer verlaten. Maar wat hen bindt is dat ze allebei geen Italiaansen zijn. Ze zijn in de ogen van de Italianen “niet van hier”.

Terra promessa

Fettje groeit op in Nederland. De vrije opvoeding die haar ouders haar geven, zorgt ervoor dat ze al op jonge leeftijd vrijgevochten en zelfstandig is. Na een vakantie zonder haar ouders op een boerderij in Italië, is ze vastbesloten dat daar haar toekomst ligt. Italië is voor haar het beloofde land. Maar al snel komen er barstjes in haar Italiaanse droom. Het werken op het land is zwaar en armoedig. Bovendien ontpopt haar geliefde Vittorio zich tot een jaloerse en gewelddadige man die zijn handen niet thuis kan houden. Hoewel Fettje altijd een zelfstandige vrouw was, raakt ze toch verstrikt in het web van misbruik en geweld waar ze maar niet uit lijkt te kunnen ontsnappen. Ze blijft excuses zoeken voor zijn gedrag.

Vittorio kon er verder ook niet veel aan doen. Dat hij zo was. Het kwam vooral door zijn gewelddadige jeugd. Met de nodige toewijding mijnerzijds zou hij vast wel bijdraaien. We hadden alle tijd.

Helaas worden de zaken er alleen maar erger op en uiteindelijk slaagt Fettje er pas jaren later in om van Vittorio te scheiden.

De Argentijnse Nita komt uit een boerengezin waar ze geen gelukkige jeugd heeft gekend. Het is haar droom om naar de grote stad te gaan om journalistiek te studeren. Maar via allerlei omwegen komt ook zij in Italië terecht waar ze Fettje op een tabaksplantage ontmoet.

In de dertig jaar na die eerste ontmoeting maakten we meer dan eens deel uit van elkaars leven en hebben we met verbazing, plezier, maar ook met ontzetting naar elkaars verhalen geluisterd.

Ook het leven van Nita gaat niet over rozen. Ze krijgt te maken met de nodige tegenslagen, maar weet zich steeds weer te herpakken met steun van haar Nederlandse vriendin.

Verbazing en ontzetting

De verhalen van beide vrouwen worden afwisselend verteld door de ogen van Nita en Fettje. Met sprongen door de tijd vernemen we de levensgeschiedenissen van deze vrouwen. In sommige gevallen herkenbaar, maar vaak ook blijf je als lezer verbaasd en ontzet achter. Verbaasd en soms verwonderd over de strijdbaarheid en doorzettingsvermogen die beide vrouwen zo kenmerkt. Maar ook vaak ontzet over het leed dat er op hun pad komt. Ook de culturele verschillen, de uitwassen van de macho-cultuur en de last van het verleden komen in het boek aan de orde. Ondanks deze zware thema’s is de schrijfstijl van Paul nergens melodramatisch, maar vooral recht-voor-zijn raap. Juist door deze stijl blijft het boek tot het eind toe boeiend.

‘Niet van hier’ toont de minder fraaie kanten van het leven, en gaat over het uiteenspatten van dromen. Maar vertelt vooral ook over de veerkracht, vasthoudendheid en het doorzettingsvermogen van twee vrouwen die zich staande houden in een wereld waarin zij als buitenstaanders gezien worden.