Graphic novel

“Een stripverhaal is geen boek. Het is te gemakkelijk.” Deze zin ben ik in mijn leven al vaak tegen gekomen. Persoonlijk ben ik geen stripboekenlezer, en ook ik had liever dat mijn kinderen echte boeken lazen. Maar met de opkomst van graphic novels is mijn mening volledig omgeslagen. Wat is nou een graphic novel en waarom is deze vorm van boeken lezen eigenlijk zo bijzonder? Ik zocht het voor je uit.

Geschiedenis

Laten we een kijkje nemen in de geschiedenis van de graphic novel. Wat als de eerste moderne graphic novel wordt beschouwd, is Will Eisners A contract with God, and other tenement stories, gepubliceerd in oktober 1978 in de VS. Mijn gedachte dat de graphic novel een nieuw fenomeen is, is dus wel heel verkeerd.

De term heeft in Amerika net een andere betekenis dan in Europa. In Amerika wordt alles wat geen superheldenverhaal betreft (comic) een graphic novel genoemd. Dus bijna alle Europese stripboeken zijn graphic novels.
Wat wel duidelijk is, is dat er een onderscheid is tussen de strips die vooral ontspanning moeten brengen, en de kwaliteitsstrip met artistieke bedoelingen. Iemand zei ooit in een interview dat een graphic novel een strip is waar je een boekenlegger voor nodig hebt. Je kunt het niet zien als een kort verhaaltje om eventjes op het toilet uit te lezen.

Kunst

De term graphic novel was bedoeld om als stripcultuur een plaatsje te verwerven in het cultuurlandschap. Men vond dat stripverhalen onmogelijk kunst konden zijn. Dat bezwaar viel weg toen Pop art groter werd.

Er wordt geen harde grens getrokken tussen strips en graphic novels. Dit is erg moeilijk omdat een harde grens de vrijheid van de auteur kan beperken. En dat is weer iets wat we absoluut niet moeten willen. De vrijheid van kunst, ook in de vorm van taal en tekeningen, moet blijven bestaan.

Populariteit

Is de graphic novel nu alleen voor onze kinderen of mannen in een midlifecrisis? Nee, absoluut niet!
Het is echt voor iedereen en populairder dan ooit.

Neem nu de Netflix-hit ‘Heartstopper’. Hier is een graphic novel serie van gemaakt, bestaand uit 4 delen, met (net uitgekomen) een ‘Heartstopper’ jaarboek. Jonge tieners zijn hier gek op.

Klassiekers als ‘Het dagboek van Anne Frank’ zijn in zowel Nederlands als Engels herschreven in een graphic novel, waardoor het boek toegankelijker is geworden voor elke leeftijd of leesniveau.

Dagen van Zand

Zelf lag ik ‘Dagen van zand’, een prachtig boek over de geschiedenis van de Dust Bowl, een gebied in Oklahoma waar in 1937 boerenfamilies geplaagd werden door verwoestende stormen van stof en zand. Met de prachtige illustraties en het bijzondere verhaal is dit boek zoveel meer dan een stripboek. Over ‘Dagen van zand’ schreef ik een recensie.

Deze kunst(lees)vorm is geen overvliegende hype. Ik denk juist dat het een beginnende normaliteit is geworden. Grote voordelen zijn dat het zoveel verschillende mensen aanspreekt, dat het toegankelijk is en dat het je zintuigen nog een tikje extra prikkelt.

Meer over graphic novels of recensies van graphic novels: