Tunnelvisie

Ben Schaafsma, juridisch adviseur bij de rechtspraak in Utrecht, neemt je in zijn debuut ‘Tunnelvisie’ mee in het verhaal van de rechercheurs Joop en Joy, die als tegensprekers worden aangesteld in een Team Grootschalige Opsporing (TGO). Het TGO is samengesteld om te onderzoeken wat er zich precies in de rechtbank van Utrecht heeft afgespeeld, nadat er in de kamer van een rechter een stoffelijk overschot is aangetroffen.

Joop Dijkstra is al vijftien jaar rechercheur en werkt het liefste solo en ‘in het veld’, dus zo weinig mogelijk achter een bureau. Hij beschikt over een schat aan kennis, en met deze kennis en zijn eigen kijk op zaken wordt hij als zeer waardevol gezien in de rol van tegenspreker.

Joy Purperhart heeft na een aantal jaren als agent te hebben gewerkt, de overstap gemaakt naar de recherche. Omdat ze nog relatief nieuw is in het vak loopt zij met Joop mee binnen dit onderzoek, om de kneepjes van het vak zo van hem te leren.

Ben Schaafsma bij Eus’ Boekenclub, foto: Wim Sneller, 23-04-2023

Tunnelvisie


Tunnelvisie: benadering van een probleem waarbij je je slechts op één aspect van iets richt en niet openstaat voor andere mogelijkheden.

Joop en Joy krijgen als opdracht om als tegensprekers de scenario’s te onderzoeken die het onderzoeksteam zelf onwaarschijnlijk vindt. Hierbij dienen ze op te treden als een schaduwteam, waarbij ze zo weinig mogelijk contact mogen hebben met het onderzoeksteam. Door de twee binnen dit onderzoek in te zetten als tegensprekers, hoopt de Officier van Justitie te voorkomen dat er tunnelvisie optreedt; als het onderzoeksteam zich te veel op één specifiek mogelijk scenario richt, bestaat het risico dat zij andere mogelijke scenario’s niet meer onderzoeken. In het ergste geval kan dit leiden tot het veroordelen van mensen die het misdrijf helemaal niet hebben gepleegd, zoals het geval is geweest bij de Puttense moordzaak en de Schiedammer Parkmoord.

Een belangrijke rol

Joop en Joy merken al snel hoe belangrijk hun rol als tegensprekers is, als het onderzoeksteam onder druk van de media een rechter verdenkt en de andere mogelijke scenario’s links laat liggen. De twee bijten zich dan ook vast in de overige scenario’s en kijken daarbij onder meer naar de zwarte kousen gemeenschap waarin de vader van het slachtoffer een belangrijke rol speelt, en naar de schimmige constructie achter de voetbalclub waarvoor het slachtoffer speelde. En dan blijkt al snel hoe belangrijk hun rol ook daadwerkelijk is…

Interessant én informatief

Wat al heel snel opvalt aan ‘Tunnelvisie’ is de informatieve waarde van het boek. Naast dat het verhaal gewoon goed in elkaar zit en de schrijfstijl ook prettig is, legt Schaafsma namelijk op een hele toegankelijke manier uit hoe zo’n Team Grootschalige Opsporing werkt, wat er allemaal bij komt kijken en wat de rol is van de verschillende mensen die bij een TGO betrokken zijn. Ook legt hij uit wat tunnelvisie is, hoe het ontstaat en dat het eigenlijk een hele menselijke eigenschap is die niet alleen bij justitie voorkomt. Schaafsma geeft de lezer daarmee een toch wel unieke kijk in de wereld van de opsporing.

Doordat lang onduidelijk blijft wie de dader is en wat zijn of haar motief is geweest, blijft het boek ook spannend. Het slot voelt iets gehaast aan en had van mij nog wat uitgebreider opgebouwd en beschreven mogen worden, maar is desondanks ook verrassend te noemen.

Al met al is ‘Tunnelvisie’ een zeer interessant debuut, doordat het verhaal niet alleen spannend en verrassend is, maar het boek ook nog een informatief karakter kent waardoor je als lezer niet alleen wordt vermaakt, maar ook nog het nodige opsteekt.

Ben Schaafsma bij Vrouwe Justitia, Gerechtsgebouw te Utrecht