Ontij – Tomás González

23 oktober 2019 Marga van der Vet

De roman van de Colombiaanse schrijver Tomás González ziet er zo aantrekkelijk uit dat ik het boek zonder enige aarzeling koop. Dat kan alleen maar wereldklasse zijn, denk ik…

Vergeleken Gabriel Garcia Marquez…

Ik denk dit, omdat ik eigenlijk onmiddellijk een associatie heb met de beroemde Colombiaanse schrijver Gabriel Garcia Marquez, die een Nobelprijs won voor Literatuur. Wat heb ik genoten van de klassieker der klassiekers: ‘Honderd jaar eenzaamheid’ en het spannende ‘Kroniek van een aangekondigde dood’. Tomás González is dan wel een landgenoot van Gabriel Garcia Marquez maar deze schrijvers met elkaar vergelijken, zou oneerlijk zijn. Ik besluit dit dus niet te doen, maar dat lukt nauwelijks…

Wat is magisch realisme?

Waar Garbriel Garcia Marquez beroemd mee werd, was zijn magisch realisme. Dit is een schrijfstijl waarin realisme wordt aangevuld met magische of wonderlijke gebeurtenissen. Die worden op zo’ n manier verteld dat je het als lezer volkomen normaal vindt dat een persoon letterlijk opstijgt naar de hemel of geboren wordt met groen haar.

‘Honderd jaar eenzaamheid’ is het voorbeeld van magisch realisme en dat maakt het boek zo ontzettend bijzonder en mooi. Tot mijn verbazing blijkt de vergelijking van beide schrijvers toch een beetje terecht, want ‘Ontij’ heeft ook enkele magisch realistische passages. Vooral wanneer er over de moeder ‘dona Nora’ wordt verteld, die stemmen hoort en in een andere dimensie lijkt te leven.

Plenty perspectieven

Het boek is niet eenvoudig te lezen, al lijkt dat in eerste instantie wel zo. Het hele verhaal gaat tenslotte maar over één dag en is ingedeeld per uur. Van ‘s ochtends vroeg tot ‘ s avonds laat worden de gebeurtenissen besproken wanneer een vader met zijn twee zoons, de tweeling Mario en Javier, gaat vissen op zee. Er is echter een storm op komst die zorgt voor spanning in het boek. De storm is ook een metafoor, net als de tijd, over het leven van de personages in het boek.

Het verhaal is vanuit meerdere perspectieven geschreven die elkaar ook nog eens continu afwisselen. Dit is lastig voor de lezer.

Het zal je vader maar zijn…

De zoons haten hun vader tot in hun tenen en er wordt flink op los gescholden. Hun harde taal is rauw en allesbehalve romantisch. De spanningsopbouw wordt hierdoor enorm vergroot, want je verwacht als lezer dat het onvermijdelijke gaat gebeuren. Twee zoons in een gammel bootje samen met een tiran van een vader en ‘Ontij’ in aantocht, lijkt toch een overduidelijke aanloop voor een gewelddadig climax. Maar misschien gebeurt er wel iets totaal onverwachts, want wonderlijke gebeurtenissen zijn tenslotte volkomen normaal in dit boek. Of juist niet. Voor mij was in ieder geval het einde verrassend, omdat ik het totaal anders had verwacht.

Tomás González is erg talentvol

Ik verwacht niet dat de schrijver Tomás González het niveau van Gabriel Garcia Marquez zal evenaren, daarvoor mist dit boekje voor mij een echte climax. Bovendien is het boek door alle verschillende perspectieven en metaforen een ware storm door je hoofd. Het is enerzijds vervreemdend door de magisch realistische schrijfstijl en anderzijds vanzelfsprekend door een aannemelijk slot en de onderlinge relaties die vrij universeel zijn.

Metafoor

Maar het mist rust en bezinning. Misschien was dit juist de bedoeling van de schrijver en het hele boekje een grote metafoor om je hersens even flink wakker te schudden. Dat is dan ook zeker gelukt en in die zin vind ik dit boek toch zeker de moeite waard. Gemakkelijke boeken zijn er al genoeg. Een moeilijk boek lezen en schrijven is een kunst op zich!

Misschien is Tomás González onderweg om ooit een Nobelprijs voor Literatuur te ontvangen. Zijn land en beroemde collega zullen in ieder geval trots op hem zijn!