Ik zwijg niet langer

Leo de Vos mag het verhaal opschrijven van Félicien Dufitumukiza. Jarenlang zweeg hij over wat hij meemaakte in Rwanda. Maar nu is het tijd en vertelt Félicien zijn verhaal.

Rwanda

Félicien vertelt over zijn geboorteland, Rwanda. Een van de mooiste landen ter wereld, vindt hij zelf. Ook heeft hij niks dan mooie woorden over voor zijn familie. In de eerste hoofdstukken wordt Rwanda uitgebreid besproken, het klimaat, wat er gegeten werd toen Félicien jong was, wat de gebruiken en gewoonten waren, hoe de familie met elkaar en hun omgeving omging. Tijdens het lezen zit je daardoor meteen in de goede sfeer, het mooie uitgangspunt van waaruit dit verhaal verteld moet worden. Ook de politiek wordt genoemd. Hutu en Tutsi zijn namen die ik vaker op tv heb gehoord, maar waar ik weinig van wist. In ‘Ik zwijg niet langer’ heb ik uitleg gekregen. Ik zie zo voor me dat Félicien met alle geduld van de wereld zijn uitleg geeft. Wat ik prettig vind om te lezen is dat het boek positief praat over Rwanda, maar eerlijk kritisch durft te zijn over gebeurtenissen in het verleden van Rwanda.

Oorlog

Félicien werkt bij het Rode Kruis als de burgeroorlog uitbreekt, met als dieptepunt de genocide in 1994. Niemand was meer veilig. Wie bescherming dacht te vinden, zat in de val. Zelfs kinderen waren niet veilig. En iedereen zweeg. Dit is waar onze verteller over wilde prachten, en toch is het verhaal nogal klinisch, zakelijk opgeschreven. Ik kan me niet voorstellen hoe heftig deze periode moet zijn geweest voor alle betrokkenen. Maar in ‘Ik zwijg niet langer’ is over deze specifieke periode maar een relatief klein stuk geschreven. Als lezer moet ik toegeven dat ik meer geïnteresseerd ben in de beleving van Félicien dan in de chronologische volgorde van gebeurtenissen.

Feitenkennis

Er valt veel te leren uit ‘Ik zwijg niet langer’ over Rwanda, diens politiek, de oorlog en de gevolgen hiervan. Afkortingen als DRA, NGO, UNHCR, Liprodhor en FPR worden veelvuldig genoemd en uitgelegd. Voor lezers die geïnteresseerd zijn in grote gebeurtenissen in de wereld en hier iets over willen leren is het heel fijn om een boek te lezen waar zoveel kennis te vinden is over dit onderwerp. Ik raakte hier de draad een beetje kwijt. Wel moet ik eerlijk bekennen dat ik niet tot eerdergenoemde lezers hoor. Ik lees graag over de persoon achter de gebeurtenis. Wat ik daardoor wel erg leuk vind om te lezen, is hoe Félicien na deze heftige ervaringen zijn best doet om zijn leven op te pakken en uiteindelijk in Nederland terecht komt. Niks gaat vanzelf (uiteraard wil ik bijna zeggen), dus ook hier heeft hij nog de nodige hobbels te overwinnen. Het boek eindigt met hoe het leven er nu voor Félicien uitziet, wat de cirkel weer helemaal rond maakt.

Samen

Félicien en Leo maakten ‘Ik zwijg niet langer’ samen. Dit vind ik zelf een mooie manier om je verhaal op papier te krijgen. Veel mensen hebben een verhaal, en niet iedereen kan goed schrijven. Als verteller en schrijver samenkomen en een boek als resultaat in handen hebben, vind ik dat erg mooi! Cover en inhoud van het boek passen ook mooi bij elkaar. Met een foto van Félicien op de cover van het boek weet je meteen over wie het boek gaat, wat ik altijd wel prettig en persoonlijk vind. Iets meer moeite heb ik met het formaat van het boek en de hoofdstukken, beiden zijn wat aan de grote kant. Het einde van het boek vind ik een mooie afsluiter. Het verhaal is verteld en geschreven, en samengekomen tot ‘Ik zwijg niet langer’.