Ik, Maria Magdalena

In het boek Ik, Maria Magdalena geeft Geert Kimpen een stem aan de vrouw die in de loop van de eeuwen in het christendom werd verguisd. Hoe kon het dat deze volgelinge van Jezus, zijn geliefde en de moeder van zijn kind (Maria is zwanger ten tijde van de kruisiging en bevalt later van een dochter: Tamar) in zo’n kwaad daglicht kwam te staan?  Wat maakte dat ze “uitgegumd” werd en wat was haar boodschap? Op basis van verschillende bronnen wordt het leven van deze vrouw gereconstrueerd.

Al vrij snel na de dood en de wonderbaarlijke wederopstanding van Jezus wordt Maria Magdalena door de andere discipelen aan de kant geschoven. Ze wordt door hen niet serieus genomen, niet gehoord en niet geloofd. Desondanks besluit ze om net als de andere volgelingen haar boodschap in de wereld te verkondigen. Haar versie van wat er gebeurd is. Haar waarheid. Dwars tegen de steeds groter wordende weerstand in. Want ondertussen heeft het idee dat ze een zondares is al grootschalig zijn intrede gedaan.  

Evangelie van Maria Magdalena

Maria reist door het Middellandse Zeegebied en komt in aanraking met verschillende religies en rituelen. Ze doet verschillende inzichten op over de kracht van vrouwen, de vrouwelijke seksualiteit, en de moeilijke overgang tussen het aardse en het hemelse. Inzichten die ze deelt met anderen. Mystieke ervaringen en krachtige visioenen doen haar uiteindelijk ook naar het huidige Europa trekken. Ook daar wordt ze ondergedompeld in mystieke ervaringen en geloofsrituelen van natuurgodsdiensten. Uiteindelijk trekt ze door naar het noorden van Schotland waar ze een belangrijke rol heeft te vervullen.

Veel mystiek

In zijn ijver om alles wat er direct en indirect over Maria te vinden is in dit verhaal te stoppen, ligt het tempo naar mijn smaak soms te hoog. We lezen van de vele ontmoetingen, visioenen, mystieke ervaringen, ongrijpbare rituelen, ervaringen tussen leven en dood…. Veel zaken die voor nuchtere zielen niet zo snel te bevatten zijn. Met name tegen het eind van het boek, gebeuren er veel mystieke zaken op de grens tussen leven en dood. Daardoor is het soms lastig om je met Maria als hoofdpersoon van het verhaal te identificeren.

Verrassende inzichten

Daar staat tegenover dat het boek veel verschillende en verrassende inzichten biedt. Allereerst dat Maria een vrouw van vlees en bloed is, die rouwt omdat Jezus haar uiteindelijk verlaten heeft. Een vrouw die vecht tegen de vooroordelen en het verkeerde beeld dat men van haar heeft. Iemand die zich gaandeweg ontwikkelt tot een wijze vrouw die alles wat ze onderweg geleerd heeft weet toe te passen en wil delen. Ondanks dat haar boodschap niet eenvoudig of makkelijk is. Ook Jezus wordt vooral gezien als een mens en het Bijbelse verhaal van een opstanding uit de dood en uiteindelijke hemelvaart wordt hier gerelativeerd.

Ode aan het vrouwelijke

Een tweede inzicht dat uit de geschiedenis van Maria Magdalena spreekt is vrouwen in het algemeen in de geschiedenis altijd gezien en behandeld zijn als tweederangs burgers. De boodschap van Maria is dat het vrouwelijke minstens zo belangrijk is als het mannelijke. Het een kan niet zonder het andere. Een boodschap die eeuwenlang niet gehoord mocht worden.

Zet je aan het denken

Ik, Maria Magdalena is een bijzonder boek. Op sommige momenten verhelderend en verrassend, dan weer ontroerend en af en toe ook pittig en taai voor de nuchtere lezer. Maar het feit dat er duizenden jaren later pas aandacht is voor deze onbelichte kant van “het evangelie van Maria Magdalena” zet je als lezer wel aan het denken.