Het oog van de naald
Het oog van de naald is een roman van de Poolse schrijver Wieslaw Myśliwski, vertaald in het Nederlands door Karol Lesman. Het is een prachtig boek qua cover, dikte en literaire waarde. Maar je moet wel van niet-eenvoudige literaire romans houden om dit boek te waarderen.
De tijd en dimensies
De roman heeft een prachtige cover waarin je als lezer lijkt te verdwijnen in de nevel als je richting de horizon loopt. Het lijkt alsof je naar beneden loopt tussen een rij van bomen. Dit is precies waar de roman over gaat. Een centraal punt in het boek is namelijk een steile stenen trap, die ‘het oog van de naald’ wordt genoemd. Deze trap is een doorgang van een middeleeuwse stadje Sandomierz in zuidoost-Polen, naar een groene vallei. De sfeer in het boek van deze locatie wordt prachtig beschreven en je waant jezelf al gauw op de trap.
Vreemde ontmoetingen
Op de trap komt een man een oude man met een wandelstok tegen. Ze kunnen elkaar nauwelijks passeren en de oude man valt dan ook naar beneden en sterft. De jongere man wordt meegenomen naar het politiekantoor omdat hij de enige ooggetuige is, maar tevens ook meteen de verdachte. Bovendien is de wandelstok spoorloos verdwenen. De jongere man begrijpt er niets van, maar de lezer van dit boek waarschijnlijk ook niet. Het eerste hoofdstuk zegt namelijk al genoeg over het boek. Het verhoor in het politiekantoor gaat alle kanten op en je raakt al snel de draad kwijt. Bovendien zijn er erg lange monologen waar geen einde aan lijkt te komen. De monologen zijn wel interessant en scherp.
Lezen voor gevorderen
Het is toch zeker de moeite waard om door te lezen en je in dit boek vast te bijten. De oude man en de jongere man blijken namelijk dezelfde persoon te zijn en tijden en dimensies lopen dwars door elkaar heen. Dit maakt het boek echt heel bijzonder en zet jezelf aan het denken over ouder worden en de beslissingen die je neemt in het leven.
De tijden, en het veranderen van ik-perspectief door de oudere ik en de jongere ik, maken je ook duidelijk dat de tijd genadeloos snel voorbij lijkt te gaan en dat herinneringen een loopje met je kunnen nemen.
‘Het verleden sloft op ons vooruit, moet u weten, wij sloffen er maar wat achteraan.’
Herinneringen en weemoed
De beiden mannen wachten hun hele leven al op een meisje. Dit is tevens een rode draad in het boek waardoor herinneringen teruggaan naar de jeugd van de man(nen) tijdens oorlogstijden, de studententijd tijdens het communisme en de naderende ouderdom, die onvermijdelijk is maar voor de jongere man nog ver weg lijkt. De oude man deelt echter zijn herinneringen met de jongere man en uiteindelijk lijken deze samen te vloeien. Over het meisje blijven beiden echter dromen, zij is nooit meer teruggevonden en een groot mysterie in het boek. Ze lijkt rond te dwalen in de vallei, net als de sfeer in het klassieke boek ‘Wuthering Heights’ van Emily Brontë, waarin Catherine en Heatcliff eeuwig blijven ronddwalen over de spookachtige heide van West Yorkshire moors in Engeland.
Conclusie ‘Het oog van de naald’
‘Het oog van de naald’ is een erg mooi en memorabel boek dat je vooral lekker langzaam moet lezen. Het boek staat vol met wijsheden, en dan heb ik het niet over wc-tegeltjes wijsheden of Instagram Quotes, maar over wijsheden waar je écht iets aan hebt.
Daarnaast komt er veel geschiedenis voorbij, dat wil zeggen: 450 bladzijden lang speelt de geschiedenis van Polen op de achtergrond mee: de vooroorlogse republiek, de Duitse inval van 1939 en de annexatie van Oost-Polen door de Russen. Net als de Jodenvervolging, de grote problemen na de oorlog en de komst van het communisme.
Het is even wennen aan de stijl van het boek. Het boek lijkt één grote monoloog en gaat voortdurend alle kanten op. Maar het is de moeite waard om het uit te lezen. Bovendien went de stijl en intrigeert het boek je al snel. Het originele gegeven, van jouw oudere ik tegenkomen die het leven al heeft geleven, of jouw jongere ik die je graag wilt waarschuwen voor valkuilen in het leven, is op zich al interessant genoeg en maakt dit boek een zeer aangename hersenkraker.
Next Post
