Het Leningrad-dieet is confronterend

13 januari 2021 Marga van der Vet

‘Het Leningrad-dieet’ is geschreven door de Russische Wlada Kolosowa, die opgroeide in Duitsland. De roman is Kolosowa’s debuut en is vertaald door Elbert Besaris.

‘Het Leningrad-dieet’ & Sint-Petersburg

Het verhaal gaat over twee buurmeisjes, Oksana en Lena, die elkaar hun hele leven al kennen. Ze groeien samen op in een armoedig voorstadje van Sint-Petersburg en hebben een intense vriendschap. Overdag gaan ze samen op stap en ’s avonds vallen ze in slaap in elkaars armen.

De modellenwereld in Shanghai

Hun vriendschap krijgt een flinke klap als Lena besluit om naar Shanghai te gaan. Zij is gescout als model en denkt daar een nieuw leven vol glitter en glamour te vinden. Ze neemt al wekenlang geen contact meer op met Oksana om de schone schijn op te houden van een succesvol modellenbestaan. De waarheid is anders: ze komt te wonen in een vies huis met andere modellen, vult haar dagen met castings en wordt onder (financiële) druk gezet door het modellenbureau.

Honger vroeger en nu

Oksana komt op een website terecht (de reden waarom blijft vaag) voor meisjes die aan anorexia lijden. Zij delen tips en recepten over de tijd van de hongerblokkade van Leningrad. ‘Het Leningrad-dieet’ is bizar en effectief. In die tijd aten de mensen tenslotte helemaal niets… of uit pure wanhoop hun huisdieren, houtlijmpudding, lerenriemsoep en graspuree.
Oksana wordt een ster op het geheime forum omdat ze, mede voor haar studie, zich in de hongerblokkade van Leningrad verdiept. Ze haalt haar kennis uit boeken in de plaatselijke bibliotheek en probeert alle ‘recepten’ zelf uit. Oksana heeft ook een perfecte levende bron: haar oma die haar verhalen vertelt uit de afschuwelijke tijd die wij ons nauwelijks kunnen voorstellen.

Grimmige contrasten

Het boek zit vol met contrasten. Het harde modellenbestaan van Lena in Shanghai, het eenvoudige leven van Oksana in hun geboortedorp en de achtergrondverhalen over de hongerblokkade. Daarnaast lopen er nog verhaallijnen doorheen over nieuwe relaties die de meiden krijgen, de verhalen op het forum en de liefde tussen Oksana en Lena. De meiden missen elkaar enorm en als Lena voor verlof thuiskomt ontstaat er een lesbische relatie. Maar of deze stand houdt, is de vraag…

Droevig en realistisch

Het boek is vooral droevig en realistisch. Het is in eenvoudige taal geschreven en gemakkelijk leesbaar. Gelukkig is het absoluut geen boek dat ook maar enigszins een website zou promoten zoals fictief ‘Het Leningrad-dieet’ of Pro-Ana. Het is eerder een goede waarschuwing om vooral nóoit dit soort websites te bezoeken.

De geschiedenis van Leningrad is interessant en intens triest tegelijk. Als je leest over hoe het leven voor de mensen daar toen was, lopen de rillingen over je rug. De schrijfster heeft duidelijk veel onderzoek gedaan, waarvoor complimenten op hun plaats zijn.