Het innige landschap
Het innige landschap is een essay van Marcel van Ool en heeft als subtitel ‘Een kleine geschiedenis van de Plek’. Het boek(je) gaat dan ook over ‘de plek’ waar de meeste mensen zich verbonden bij voelen. Pure filosofie met een scheutje nostalgie.
Marcel van Ool
Marcel van Ool (1970) studeerde kunstgeschiedenis en is sinds 1998 verbonden aan Staatsbosbeheer waar hij vanaf 2005 werkzaam is als adviseur landschap en cultuurhistorie. Hij initieerde en begeleidde tal van kunstprojecten in de natuur.
Wat is ‘Innig’ eigenlijk?
Het boekje opent met de betekenis van het woord ‘Innig’: voortkomend uit een diep gevoel, vurig, oprecht (Van Dale).
Hierna schrijft Van Ool over zijn jeugdherinneringen aan buiten spelen zoals dat vroeger ging. Er waren nog geen beeldschermen en het aanbod op televisie was zeer beperkt. En daarom ging hij naar buiten om hutten te bouwen, beken af te dammen, vuurtje te stoken, van heuvels afrennen en herfstbladeren te zoeken. Alles lekker buiten en het liefst in het bos. Van Ool schreef hierover in een jubileumboek van 120 jaar Staatsbosbeheer en was aangenaam verrast door vele positieve reacties. Vele mensen herkende zich in zijn verhaal, alhoewel ‘de plek’ voor hen elders moet zijn geweest.
De plek
Hierna volgen vele hoofdstukken over geschiedenis, kunst en filosofie over wat nu precies ‘de plek’ inhoudt en waarom deze voor ieder een andere plek op aarde is. Van Ool neemt de lezer mee langs de plekken van beroemde schrijvers, dichters en natuurbeschermers. Daarnaast toont hij aan dat deze individuele en bijzondere plek gevoelens van nostalgie en verbondenheid met de natuur oproept. De plek bevindt zich namelijk wel vaak in de natuur wat dan ook meteen het probleem is. De natuur verliest in rap tempo terrein en daarmee gaat meer verloren dan de natuur alleen. Het zijn de herinneringen van de mensen die hen verbinden aan een bepaalde plek en hier graag vaak naar terugkeren.
De plek vinden (je gaat er niet naar op zoek – je weet het wanneer je er bent) is als het ontmoeten van een grote liefde.
Het gebeurt één, misschien twee keer in een leven dat er sprake is van zo ‘n topofilie. De plek heeft niets te doen van 100 wereldplekken die je gezien moet hebben.
blz. 25
Het innige landschap
De essay is bijzonder om te lezen en om over na te denken. Niets verandert tegenwoordig sneller dan het landschap, in tegenstelling tot vroeger. Wat doen al deze grootschalige veranderingen van het landschap met de mens? Is er nog wel ruimte om je aan een plek te binden en ‘herinneringen’ te maken?
Tot slot heeft Marcel nog enkele suggesties om de bewoners meer te betrekken bij beslissingen die het landschap aan gaan. Niet alleen de beleidsmakers en natuurbeschermers dus. Verhalen over ‘de plek’ van bewoners zijn net zo goed belangrijk.
Persoonlijke noot
Tot slot wil ik nog even opmerken dat een ieder waarschijnlijk zal nadenken over het plekje op aarde dat voor hen ‘de plek’ is. In mijn geval was de plek een verloren terrein aan de rand van de stad, tegen de bossen aan, waar landjes waren met paarden en pony’s van hobby-fokkers en ruiters. ‘Het land’ zoals wij deze plek noemden, heeft plaatsgemaakt voor een woonwijk.
Ik heb er vele leuke, onbezorgde en nostalgische herinneringen aan. Samen met vriendinnen brachten we er uren door bij de paarden en allerlei soorten mensen. We waren buiten, we waren bezig en we vonden het allemaal zo normaal. Toen…. Natuurlijk begrijp ik dat die woonwijk nodig was al was het een verlies voor velen. Ik hoop dat er natuur en ‘landjes’ overblijven waar kinderen lekker kunnen spelen en later met plezier naar terugkijken, als zijnde ‘de plek’ voor hen.