‘Handboek gezonder ouder worden’ is geschreven door Marij Schüsler-Van Hees en uitgegeven door Uitgeverij BOVICS. De subtitel luidt: Coach jezelf. En zo is het maar net! Dit boek is een actief handboek.

Marij Schüsler-Van Hees

De schrijfster is een apotheker en de kracht achter onderzoeksbureau Soffos.eu. Ze is bovendien een gepromoveerd onderzoeker. Onderzoeksbureau Soffos is gespecialiseerd in het meten van de effectiviteit van (medische) behandelmethoden. Het is een klein bureau met brede expertise in gedragswetenschappen, farmacie, rechten, economie, informatisering en statistiek.

Marij Schüsler–Van Hees, heeft ruime ervaring in de gezondheidszorg, zowel in de farmaceutische industrie, de openbare apotheek als bij het Wetenschappelijk Instituut van de Nederlandse Apothekers (Winap). Daarnaast was zij docent en spreker. In 2005 richtte zij Soffos op, waar onderzoek en kwaliteit nog steeds centraal staan.

Geen glossy lifestyle boek

Het boek is goed onderbouwd en het is geen commercieel lifestyle boek vol glamour foto’s van een celebrity of influencer. Zoals ik al zei, het boek is ‘actief’ te noemen. Er is veel ruimte om jezelf te coachen middels in te vullen schema’s en vragenlijsten.

De schrijfster berijdt geen stokpaardjes, kent geen dogma’s. Prikkelt met haar vragenlijsten tot nadenken. Stimuleert zelfredzaamheid. Blijft realistisch. Verwacht dus geen wonderen. Je moet jezelf coachen, wil je gezonder ouder worden (in ‘aanbevelingen’ Theo Jongedijk)

Gezonder ouder worden

Ouder worden is een natuurlijk en onvermijdelijk proces, een fase die ieder mens mag doormaken. Toch betekent ouder worden niet automatisch dat men aan vitaliteit, levensvreugde of gezondheid moet inboeten. In tegendeel: met bewuste keuzes, goede gewoonten en een zorgzame levenshouding kan men de kwaliteit van het leven behouden en zelfs verdiepen. Verschillende aspecten spelen hierbij een belangrijke rol, variërend van lichamelijke gezondheid tot geestelijke balans en zingeving.

Aspecten die een rol spelen bij ouder worden

Het boek vangt aan met aspecten die een rol spelen bij ouder worden. Deze worden één voor één uitgebreid behandelt.

Gezonder ouder worden is geen enkelvoudig streven, maar een samenspel van factoren die elkaar beïnvloeden. Het gaat om het evenwicht tussen lichaam en geest, tussen inspanning en rust, tussen verbondenheid en zelfstandigheid. Factoren zoals voeding, beweging, sociale relaties, stressbeheer, slaap, geestelijke gezondheid, emoties, het omgaan met verslavende middelen en zingeving bepalen samen hoe men ouder wordt en hoe men zich daarbij voelt.

Gezonde voeding

Voeding vormt de basis voor het behoud van vitaliteit. Naarmate men ouder wordt, verandert de stofwisseling: het lichaam verbruikt minder energie, maar de behoefte aan vitamines, mineralen en eiwitten blijft hoog. Het is daarom raadzaam te kiezen voor een evenwichtig voedingspatroon met veel groenten, fruit, volkorenproducten, magere eiwitten en gezonde vetten. Matiging is een sleutelwoord. Overdaad schaadt, terwijl matig maar bewust genieten bijdraagt aan een gezond en gelukkig ouder worden. In dit hoofdstuk ook alles over afvallen en gezonde diëten.

Beweging

Regelmatige lichaamsbeweging helpt het lichaam sterk en soepel te houden. Het bevordert de spiermassa, ondersteunt de botten en verbetert de balans, waardoor de kans op vallen vermindert. Daarnaast heeft beweging een gunstig effect op het hart, de bloedsomloop en de stemming. Beweging hoeft geen topsport te zijn; regelmaat en plezier staan voorop.

Sociale omgeving

Een rijk sociaal leven draagt aanzienlijk bij aan het welzijn. Mensen zijn van nature sociale wezens, en verbondenheid met anderen biedt steun, vreugde en zingeving. Eenzaamheid daarentegen kan leiden tot verdriet en zelfs lichamelijke klachten.

Stress

Langdurige stress heeft een verzwakkende invloed op zowel lichaam als geest. Het kan leiden tot slaapproblemen, hart- en vaatziekten en stemmingsklachten. Het leren herkennen van spanningen en het ontwikkelen van manieren om stress te verminderen is essentieel.

Slapen

Een goede nachtrust is een fundament voor gezondheid. Tijdens de slaap herstelt het lichaam zich, worden emoties verwerkt en wordt het geheugen versterkt. Met het ouder worden kan de slaap lichter worden, maar de behoefte aan rust blijft.

Geestelijke gezondheid

De geest is even belangrijk als het lichaam. Het stimuleren van de hersenen door lezen, puzzelen, muziek of het leren van nieuwe vaardigheden houdt de geest scherp.

Emoties

Het erkennen en doorleven van emoties is belangrijk. Verdriet, vreugde, teleurstelling en hoop horen bij het menselijk bestaan. Ouder worden gaat vaak gepaard met verlieservaringen, maar ook met nieuwe inzichten en wijsheid.
Het delen van gevoelens met anderen of in een vertrouwelijke kring voorkomt dat emoties zich opstapelen en tot problemen leiden.

Gebruik van verslavende middelen

Matigheid en voorzichtigheid zijn ook hier op hun plaats. Alcohol, tabak en overmatig medicijngebruik schaden het lichaam en kunnen de levenskwaliteit aantasten. Het vermijden van overmatig gebruik is een teken van zelfzorg en respect voor het eigen lichaam.

Zingeving

Misschien wel het meest wezenlijke aspect van gezonder ouder worden is zingeving. Een doel hebben, hoe bescheiden ook, geeft richting aan het leven. Zingeving kan gevonden worden in geloof, in zorg voor anderen, in creativiteit of in het genieten van de natuur. Het besef deel uit te maken van een groter geheel schenkt rust en voldoening.

Kruidenmiddelen

Fytotherapie – het gebruik van geneeskrachtige planten en kruiden – kan een waardevolle aanvulling zijn op een gezonde levensstijl. Veel kruiden bevatten werkzame stoffen die het lichaam op natuurlijke wijze ondersteunen. Zo kan ginkgo biloba de doorbloeding en concentratie bevorderen, sint-janskruid bijdragen aan een stabielere gemoedstoestand, en valeriaan helpen bij een rustige slaap. Ook kurkuma en groene thee staan bekend om hun ontstekingsremmende en antioxidatieve eigenschappen.

Het is echter belangrijk te beseffen dat kruidenmiddelen niet zonder risico zijn. Ze kunnen bijwerkingen hebben of een wisselwerking aangaan met reguliere medicijnen. Daarom is deskundig advies van een arts, apotheker of fytotherapeut altijd raadzaam voordat men kruidenmiddelen gebruikt.

Fytotherapie kan bijdragen aan vitaliteit en welzijn bij het ouder worden, mits zorgvuldig en verantwoord toegepast.

Conclusie gezonder ouder worden:

Gezonder ouder worden vraagt om aandacht, discipline en liefdevolle zorg voor zichzelf en de ander. Het is een evenwicht tussen lichaam en geest, tussen traditie en vernieuwing, tussen inspanning en rust. Door aandacht te geven aan voeding, beweging, sociale verbondenheid, stressbeheersing, slaap, geestelijke gezondheid, emoties, matigheid in middelengebruik en zingeving, kan men de latere jaren van het leven met waardigheid en vreugde beleven.

Ouder worden is geen aftakeling, maar een kans om dieper te leven en de vruchten van wijsheid en ervaring te plukken.

Mijn leeservaring:

Het boek is prettig leesbaar, is geschreven in zeer makkelijke taal en blijft niet te lang hangen bij de onderwerpen die besproken worden. Het hoofdstuk over de kruiden vond ik het meest interessant. Je hoort vaak over populaire kruiden die ineens ‘een must’ zijn, maar als een apotheker deze uitlegt en voor je op een rijtje zet, is het toch een stuk duidelijker.

Marij Schüsler-Van Hees spreekt met duidelijke woorden en haar apothekers-beroep is hier ongetwijfeld de oorzaak van. Zij weet alles op een overzichtelijke manier uit te leggen, waarschuwt overduidelijk voor bijwerkingen, onzin en stuurt je in dit geval niet alleen naar huis met pillen maar ook met een opdracht. Gezond ouder worden, zul je toch echt grotendeels zelf moeten doen.

Ik sluit me dan ook aan bij het rijtje aanbevelingen in het boek en vooral bij de opmerkingen van Theo Jongedijk.

Leef in het nu, geniet van het nu. Elke dag beginnen met op te schrijven waar je dankbaar voor bent, helpt ook om je geest te resetten of herprogrammeren. Het gaat om grote en kleine dingen waar je dankbaar voor bent.

Marij Schülser-Van Hees, bedankt voor dit boek!

Prachtige film en boek: Jane Fonda en Robert Redford als een ouder stel: