Désanne van Brederode – De tas

Een verlaten tas op een druk station. Zo begint de roman De tas van Désanne van Brederode. Van wie is die tas? Is het misschien een bom? Maar als lezer wordt je al snel op het verkeerde been gezet, want deze tas blijkt een kunstzinnig project om verhalen te verzamelen. Maar gaandeweg het verhaal blijkt maar weer eens dat ook niet alles is wat het lijkt en krijgt de lezer weer een andere kijk op de werkelijkheid . Van Brederode wisselt in deze roman veelvuldig van perspectief en geeft de lezer steeds een andere kijk op het verhaal.

De tas is eigenlijk een raamvertelling. We volgen meerder verhaallijnen. Een daarvan is die van Abdulraham, de bedenker van wat hij zelf ‘toevalskunst’ noemt.  Zijn idee was dat de tas gevuld zou worden met vragen en de toevallige vinder van de tas dan één van de vragen zou beantwoorden. Daarna zou de tas opnieuw ergens achtergelaten worden en zou een nieuwe vinder op zijn of haar beurt weer een vraag beantwoorden. Op die manier zou er een kettingreactie aan mooie verhalen ontstaan. Een boeket inspirerende, onbekende verhalen. Bestemd voor een zekere Vicky.

Heel graag wil ik een zeer dierbaar persoon, die de afgelopen jaren veel voor me heeft betekend, meer dan ik ooit zal kunnen zeggen…iets bijzonders geven, wat ik niet zelf voor haar kan kopen of maken. U moet me hierbij helpen.

Uiteindelijk past Ab het concept iets aan. Hij verspreidt op verschillende plekken een envelop, met daarin de vraag om antwoord te geven op een specifieke vraag: Waarom Tijm?

Waarom Tijm?

Op zichzelf een intrigerende en wat absurde vraag. Toch levert deze vraag in totaal zeven verhalen op van de mensen die een envelop vonden. Uiteenlopende verhalen over oude en nieuwe liefdes of bijzondere ontmoetingen waarbij Tijm een rol speelt.  

Verschillende perspectieven

Tussen deze verhalen door loopt ook de verhaallijn van Abdulrahman. Maar er zijn ook gedeeltes in de roman waarin het verhaal verteld wordt door het station en de tas zelf. Dat levert letterlijk en figuurlijk een andere kijk op wat er gezegd is.

Door deze bijzondere constructie van vertellers en perspectieven is het verhaal wat gecompliceerd. Je wordt als lezer niet alleen op het verkeerde been gezet, het vergt wat concentratie om te ontdekken welk verhaal er eigenlijk verteld wordt. Sommige vertellers zijn erg filosofisch van aard, waardoor je bepaalde zinnen langer op je in moet laten werken. Illustratief is wat dat betreft ook de afloop van het verhaal, waarin je als lezer nogmaals een geheel andere kijk op de zaak krijgt.

De tas

De tas is een boek voor de liefhebber van literatuur en boeken die niet aan de oppervlakte blijven. Het is een knap geconstrueerd verhaal, maar is qua leesbaarheid duidelijk geen allemansvriendje. Maar voor wie van poëtische vertelkunst en van beschouwingen over maatschappelijke thema’s houdt, is het boek zeker aan te raden.