De vrouw die niet bestond
Anna staat voor het beroemde schilderij ‘De vrijheid leidt het volk’, in het Louvre. Wanneer ze het schilderij bekijkt komen er herinneringen in haar op aan haar vader, Elias Kroon. Elias, een populaire docent aan de universiteit, verdween spoorloos in de nacht van 9 op 10 november 1989. Anna gaat op zoek naar haar vader, van wie ze al die jaren niets heeft gehoord.
Marc Reugebrink schrijft met ‘de vrouw die niet bestond’ roman waar je diep over na moet denken.
Anna
Het was als afslaan en beseffen dat alle andere richtingen voorgoed onmogelijk geworden zijn, dat dit de weg is die je voortaan hebt te gaan, dat zelfs als je op je schreden terug zou keren de oude weg niet meer dezelfde zou zijn.
Anna heeft geen herinneringen aan haar vader. Tenminste, dat denkt ze. Ze kent zijn naam, Elias Kroon, en ze weet dat hij vertrokken is. ‘Hij heeft daarginds een vrouw,’ zei haar verbitterde moeder altijd. Meer wilde ze niet over hem vertellen.
Als je begint met het lezen van deze roman, verwacht je een zoektocht van een dochter naar haar vader en, misschien, naar zichzelf. Al snel blijkt dit boek meer een zoektocht van de vader naar zijn ideale wereld, en een dochter die in zijn voetsporen treedt.
Elias Kroon
Hij wachtte op het moment dat het doek viel en mijn moeder toeliet wat ze in steeds meer feestgedruis trachtte te verdrinken. Het moet hem onvermijdelijk hebben geleken dat dat moment ooit zou aanbreken. Maar op een dag was ook hij verdwenen.
Elias Kroon was docent aan de universiteit. Hij was een ster, of toch tenminste binnen de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. In de nacht van 9 op 10 november 1989 is hij vertrokken. Niemand weet waar hij naartoe is gegaan, maar voor iedereen is duidelijk dat hij niet terug komt.
Hij had een hinderlijke neiging tot dóórdenken – ‘stúkdenken’, zei doctor Willem Havedrecht nadat hij per ongeluk in een lunchpauze was aangeschoven aan het tafeltje waar Kroon zijn middagmaal gebruikte en nadien werd opgevangen door collega’s die hem hadden zien zitten tegenover zijn hevig gesticulerende tafelgenoot.
De Berlijnse muur
Bevrijding zonder toekomst blijft gebonden aan wat het overwonnen denkt te hebben: een verleden dat als een loden bal eindeloos meegesleept wordt en de werkelijke vrijheid verhindert.
De val van de Berlijnse muur blijkt het startsein geweest te zijn voor Elias Kroon. Dit is het moment om de sprong te wagen. Hij reist de ideale vrijheid tegemoet. De vraag is alleen of hij die in Berlijn gaat vinden. Op zijn weg maakt hij kennis met interessante figuren, met elk hun eigen ideologie. Maar wat is de ideale vrijheid? Vind je die in het bevrijdde Berlijn, of is de zoektocht naar een nieuwe vrijheid ingewikkelder dan gedacht?
Ideale vrijheid
Dichters zijn goed in het loszingen van de taal, maar met verspreid liggende onderdelen schep je geen nieuwe werkelijkheid.
Om de gedachtegang van Marc Reugebrink te volgen, moet je je goed kunnen concentreren. Net als Elias Kroon is een van de talenten van Reugebrink dóórdenken. Dit maakt zijn nieuwste roman zeer interessant. De link tussen cover, titel en inhoud mistte ik een beetje. Waar ik verwachtte een roman te lezen over de zoektocht van een dochter naar zichzelf, ging een groot deel van het boek over de val van de Berlijnse muur en de zoektocht naar de ideale vrijheid. Saai is het absoluut niet, maar enige interesse in geschiedenis en politiek is hier wel mooi meegenomen.
Reugebrink heeft mijn interesse gewekt. Wie weet is ‘Zout’ voor mij een mooi vervolg (of voorloper) op deze roman.