De Oerhoer- Rutger Willem Weemhoff

‘De Oerhoer’ is geschreven door Rutger Willem Weemhoff, een Nederlands auteur, acteur en filosoof. Het boek is uitgegeven door zijn eigen Uitgeverij Partout. Al eerder las ik het interessante én spannende boek: ‘Dodeman’.

De Oerhoer is geen vervolg op ‘Dodeman’ maar het verhaal heeft veel dezelfde elementen. Ook de stijl is hetzelfde: realistisch, veel filosofie en het zet je vooral aan het denken hoe wij zijn als mensen. Daarnaast zijn beide verhalen origineel en zeer gewaagd.

Memorabel

Ik lees veel boeken, dat is een feit. Maar lang niet zoveel als Alicia Western, de hoofdpersonage uit de laatste tweedelige serie ‘Stella Maris‘ en ‘De passagier‘ van wijlen Cormarc McCarthy. Haar antwoord op een vraag van haar psychiater (‘Herinner je je alles wat je gelezen hebt? ‘) luidt als volgt: Ja. Waarom zou je het anders lezen?

Daar kan ik het roerend mee eens zijn, maar ieder boek onthouden, doe ik zeker niet. Er zijn echter boeken, die mij haarscherp bijblijven. Zoals andere mensen dit misschien ook hebben met films; mooie, geweldige of juist afschuwelijke scènes die je nooit meer vergeet… 

De Oerhoer

In dit verhaal komen vele scènes voor die je niet snel meer zal vergeten. De vergelijking met de cultschrijver en internationale bestseller auteur Cormarc McCarthy doe ik overigens niet zomaar. Ik zie vele overeenkomsten qua stijl en inhoud van de verhalen. Hiermee doel ik vooral op de rauwheid, het kneiterharde realisme en de controversiële onderwerpen van de verhalen. 

Niet voor tere zieltjes

‘De Oerhoer’ is een cultboek dat zeker niet door iedereen gewaardeerd zal worden. Het is namelijk confronterend en niet altijd echt vrolijk, ondanks de aanwezige humor. Het toont de mens in al zijn extremiteiten, vooral wanneer externe factoren zoals regels, normen en waarde wegvallen of niet meer gelden. Zie ook hier de vergelijking met Cormac McCartneys roman ‘De weg’. In ‘De Oerhoer’ gaat het echter niet om een dystopische verhaal, maar je zou bijna het omgekeerde denken: een utopie. Dit blijkt echter niet het geval naarmate je een paar hoofdstukken verder bent in het boek. 

Een ‘vleesgeworden’ droom? 

Het verhaal gaat over een paar personen die zich melden bij de luxe villa Paradise Now in Duitsland voor een weekje feesten en beesten, met als afsluiting een orgie van een Geheim Genootschap.  

Wat begint als een speeltuin der lusten, een paradijs, een lustoord of gewoon gezegd: een extreem luxueus bordeel, verandert langzaam in een hel waarin de prostituees niet vrijwillig in dienst blijken te zijn. Waarin mensen verdwijnen, extreme perversiteiten schering en inslag zijn en waarin wreedheid en walgelijke dingen gebeuren met mensen, dieren, bejaarden, kinderen… Het schilderij van Hieronymous Bosch (‘Helrijden’), dat op de cover van de roman staat, lijkt tot leven te zijn gekomen.

Het verhaal

In de eerste hoofdstukken maken we kennis met verschillende mensen. De personages in deze roman zijn verzonnen maar sommige namen liggen zo voor de hand dat je als lezer wel kan begrijpen wie de grote inspiratiebron was voor deze personage. Ik noem even: Terry Bidet en Barry Mensch. Wie zouden dat toch zijn? Maar ook de andere personen zul je wellicht herkennen.

De personages betreden allen Paradise Now waarna zij zich dagen en nachten lang seksueel kunnen uitleven, vreten, slapen en zich verheugen op het feest van de Geheime Genootschap einde van de week.

Schelmenroman?

‘De Oerhoer’ is een schelmenroman. Wat is eigenlijk een schelmenroman? In de blog over het boek ‘Land van Dadels en Prinsen’ lees je een uitgebreide uitleg. Hier even een korte uitleg:

Een schelmenroman is een verhaal over een slimme, vaak ondeugende hoofdpersoon die zich met humor en vindingrijkheid door het leven slaat. Deze held is meestal arm, laag van afkomst en neemt het op tegen de macht of regels van de samenleving. Door list en lef weet hij zich uit allerlei lastige situaties te redden. Het genre ontstond in Spanje in de zestiende eeuw en wordt ook wel een “picareske roman” genoemd. De toon is vaak satirisch of kritisch, met veel aandacht voor sociale misstanden. De schelmenroman is een heerlijke mix van avontuur, ironie en maatschappijkritiek.

Wie is de persoon waardoor de auteur besloot ‘De Oerhoer’ een schelmenroman te noemen, vroeg ik mij af. Deze persoon is niet zozeer één persoon, maar eigenlijk is het het hele gezelschap. Ze zijn echter niet arm of van lage afkomst, maar hebben allen zo hun eigen meningen en ideeën. Vele politieke meningen en stellingen komen voorbij, veel geschiedenis en al genoemd: veel filosofie. Maar ook: cultuur & natuur, de kosmos, het klimaat, de economie en religie. De personages staan dan ook eigenlijk voor alles en iedereen, waarbij de bandbreedte de uiterste extremen bereikt. Ook qua seksuele voorkeuren. Als lezer zul je de personen gaan verafschuwen vanwege hun perverse wensen en activiteiten. Tegelijkertijd is er ook het besef: dit is aanwezig in de mens. Denk aan de bordelen/feestjes georganiseerd door het Amerikaanse stel Epstein en Maxwell. Wie geld heeft kan alles kopen. Alles.

De apocalyps

Terwijl het gezelschap er lekker op los feest, is er ook een verhaallijn waarin een inspecteur Doppejan van de zedenpolitie, op zoek is naar een vermiste persoon, gelieerd aan het bordeel, en ambtelijke vergunning moet aanvragen voor een inval. Dit hoofdstuk is hilarisch, ware het niet ook erg treurig. Een staaltje Kafkaiaanse bureaucratie* van heb ik jou daar.

De groep mensen vertrekt niet veel later voor het eindfeest, onder begeleiding van de gastheer richting een grot al waar het verhaal steeds verder aanzwelt tot een apocalyptisch einde. Is men bereid te sterven, en zo ja, hoe zullen zij verder ‘leven’?

Bovenop de Minaret (in de grot) had zich een natuurlijke verhoging gevormd. Het betrof een rotsformatie in de grillige vorm van een troon, met daarop, hoe kan het ook anders, getooid in pauweveren, met een goudgalon cape om, Cleopatra, die hen met klapperende vleugels welkom heette. Oftwel de gemaskerde jonkvrouw Els de Montferlandt tot Braeckestein, (eigenares van Paradise Now) op satijnen kussens, de benen wijd gespreid. De parel in haar oester schitterend, zoals ooit beloofd was in de brochure. De Oerhoer. Gespietst op de rotsige superpenis.

Naschokken

Het verhaal eindigt minder verrassend als zijn andere roman ‘Dodeman’ maar dooft langzaam uit door de extra hoofdstukken die er aan toegevoegd zijn. Hierin lezen we over een andere dimensie na de dood en een krantenartikel welke de inspiratiebron is geweest voor deze roman. Voorts zijn er vele pagina’s met bronvermelding per hoofdstuk.

* ‘Kafkiaanse bureaucratie’ betekent een onbegrijpelijke, logge en vaak beklemmende manier van omgaan met regels en papierwerk, waarin de mens verdwijnt. Het komt van schrijver Franz Kafka, wiens verhalen vaak gaan over gewone mensen die vastlopen in een ondoorgrondelijk systeem. Denk aan formulieren die je moet invullen, maar niemand weet waar ze voor zijn. Of instanties die je van het kastje naar de muur sturen zonder uitleg. Het voelt vaak machteloos, alsof het systeem leeft en jij niet meer meetelt. Kafkiaans is dus niet zomaar traag — het is ook absurd, kil en soms zelfs angstaanjagend.

Mijn leeservaring:

Na de roman ‘Dodeman’ van Rutger Willem Weemhoff had ik mij voorgenomen om zijn hele oeuvre te gaan lezen. Dit boek ‘De Oerhoer’ uit 2020 is overweldigend en lijkt net als de al eerder genoemde tweedelige serie van Cormac McCarthy een soort afsluiting van een heel oeuvre. Ik ben dus benieuwd hoe de andere boeken van deze auteur zijn. Zijn ze van hetzelfde kaliber of zijn het hele andere soorten boeken? Wordt vervolgd.

‘De Oerhoer’ heeft in ieder geval veel indruk gemaakt waarbij ik ook eerlijk zeg dat er genoeg hoofdstukken waren die ik liever niet had willen lezen. Ik kan het boek zeker aanraden aan lezers die van een uitdaging houden en zich niet laten afschrikken door te lezen over de donkere kant van de mens, een bizar toekomstbeeld, perversiteiten en de dood.