Winterrilling – Annette François

‘Winterrilling’ is een roman geschreven door Annette François en uitgegeven door Elikser Uitgeverij. Het is een debuut voor het grote publiek.

Historische romans

Het debuut is niet helemaal een debuut want al eerder schreef Annette François de roman ‘De schimmen van Beekveldt’ over de bewoners van een voormalig kasteel in Berlicum. Samen met de onderzoeker van deze geschiedenis bracht zij dit boek uit in eigen beheer.

‘Winterrilling’ speelt zich in twee verschillende eeuwen af. Twee verhalen over levens van jonge vrouwen anno 1898 en 2024. De vrouwen hebben totaal ander levens, en toch kruist hun pad elkaar.

Mina 1898

Mina is een dienstmeisje en werkt samen met een oude kokkin Bertha op een landgoed. Het is geen gezellig ‘Downton Abbey’ verhaal want het leven is hard en zwaar. Mina is nog veel te jong als zij wordt verkracht door de heer des huizes. En dat meerdere malen. Zingen voor de kerk uitgaan, werkt niet al te best en ze wordt dan ook zwanger. Bertha adviseert de jonge Mina om het op te biechten aan de vrouw des huizes, die allang kan zien dat Mina zwanger is en haar bij zich roept. Als Mina vertelt dat het haar man was/is die zijn lusten, met enige regelmaat, op haar botviert, stuurt de woedende vrouw Mina pardoes het huis uit.

Samen met haar broer (die ook in het huis werkte) en diens vrouw vertrekken zij naar de stad Den Bosch waar ze onder erbarmelijke omstandigheden hun kinderen opvoeden. Maar Mina is een sterke vrouw en weet toch heel goed terecht te komen.

(Mina die tussendoor, tijdens haar dienst op het landgoed, ook nog wel eens naar haar ouderlijk huis gaat om haar ouders, broertjes en zussen te zien) ‘s Avonds kroop ze bij haar zusjes in de bedstee en vlijde zich tegen de rug van Pieta. Zo vertrouwd, zo warm. Ze bande dat andere onvrijwillige contact met het grote, veeleisende lichaam van haar broodheer uit haar gedachten en gaf zich over aan een zorgeloze slaap.

Anna 2024

Anna is een journaliste en heeft zelf één zoon. Ze zorgt goed voor haar zoontje en heeft plezier in haar werk. Haar baas kondigt op een dag aan dat hij wel een heel bijzondere opdracht voor haar heeft. Ze mag een serie schrijven over het thema ‘Tachtig is het nieuwe zestig’ waarin zij ouderen zal gaan interviewen die een actief leven leiden.

Voort wat hoort wat en al gauw volgt er een gezamenlijke dag op pad, een etentje en een nacht waarin zij de sterren uit de hemel vrijen. Anna schrikt pas als haar enthousiaste baas wéér een ontmoeting wil. Hij is getrouwd en Anna wil geen vast vriendinnetje worden. Anna begint toch te beseffen dat ze niet zo slim is geweest om met hem het bed in te duiken. Echter, nadat zij hem dit zegt, reageert hij niet al te sportief:

Juist, duidelijk. Dan ben ik dat ook. We gaan op de oude voet verder op de redactie. Er is niets gebeurd tussen ons, ik ben je chef en jij mijn ondergeschikte. Geen privileges meer.”

Een vervelende situatie ontstaat op haar werk. Anna raakt haar opdracht (privileges) kwijt en besluit naar een vertrouwenspersoon te gaan…

Verhaallijnen

Ik moet eerlijk zeggen dat als een roman is opgebouwd uit meerdere verhaallijnen, die in eerste instantie weinig met elkaar te maken hebben, ik al gauw onbewust een keuze maak. Of niet eens zozeer een keuze maar er is altijd wel een voorkeur voor een verhaallijn die ik prettiger vind om te lezen dan de andere.

In dit geval is dat overduidelijk het verhaal van Mina. Dat is goed geschreven in de tijd en als lezer krijg je al gauw veel respect voor deze sterke dame die niet bij de pakken neer gaat zitten en haar bastaard-zoontje met liefde opvoedt.

Als de auteur de bedoeling had om de levens van de vrouwen met elkaar te vergelijken dan vind ik het bijna ongemakkelijk om te constateren hoe ongelooflijk anders de levens zijn waarbij Anna toch echt in haar voordeel is. Haar ‘problemen’ zijn niet te vergelijken met de verkrachting en het zware leven van Mina.

Hoe de twee levens van de dames elkaar ‘raken’, ondanks een dikke eeuw ertussen, vind ik wel heel knap bedacht.

Schrijfstijl en plot

De schrijfstijl van de auteur is prettig, het boek leest gemakkelijk en snel. Het leven van Mina wordt beschreven vanuit een vertelperspectief en die van Anna vanuit de ‘ik-persoon’. Dat is even wennen en ik denk dat het prettiger was geweest als beiden levens vanuit een vertelperspectief waren geschreven.

De samenkomst van de twee verhalen is, zoals gezegd, knap bedacht en geloofwaardig. Hierna volgen nog twee hoofdstukken die voor beide levens de verhalen afmaken. Dit slot is fijn om te lezen waardoor je als lezer, ondanks het zware thema, het boek kunt dichtslaan met een prettig gevoel.

Voor de oplettende lezer: Waar komt de titel vandaan? Volgens mij uit het verhaallijn van Mina, die rilt van de kou en een capemantel krijgt van een lieve dame. Of is de titel anders te interpreteren? Ik hoor graag jullie reacties.