Slapen zonder slangen

‘Slapen zonder slangen’ is een debuutroman, geschreven door Saskia Habraken en uitgegeven door Godijn Publishing. Deze recensie is geschreven door: Sarah Morton

Het boek had mijn interesse omdat ik zelf in een ‘gebroken’ gezin ben opgegroeid, waarbij zowel mijn vader als moeder een nieuwe relatie kregen. 

De zusjes Jitta en Mirte

Het verhaal begint kort na de verhuizing naar hun nieuwe stek. Het is wat troosteloos, maar veel gebeurt er nog niet. Het verhaal komt wat traag op gang.  Aan het begin van het verhaal lijken beide kinderen jonger. De belevingswereld van de vijftienjarige Jitta leek meer op die van een elfjarige. Mirte had ik tussen de zes en acht jaar geschat, terwijl zij in werkelijkheid elf is. Ze leek een kleine, kwetsbare zusje. Later wordt dit bijgetrokken en gedragen ze zich meer naar hun leeftijd. 

Jitta’s scherpe opmerkingen, zowel in gedachten als hardop, vind ik wel leuk. 

Een van mijn favorieten is:

‘Als het om Jack gaat (haar moeders nieuwe vriend), strooit mam met leugens alsof het pepernoten zijn.’

Of deze:

“Zoals oma het zegt, klinkt een Chinees afhaalrestaurant nog chic.”

Oma uitte haar ongenoegen dat haar schoonzoon (Jitta’s en Mirte’s vader) de vorige jaren commentaar had op het eten; dat broodjes met gehaktballen toch geen kersteten is. 

Eenzaam

Een kraai vliegt zich dood tegen het raam. De meiden besluiten de vogel te begraven en noemen haar Veerle. De vogel wordt symbool voor hun eenzaamheid. Tijdens de eerste eenzame avond belooft Jitta aan Mirte dat ze haar nooit in de steek zal laten. Die belofte drukt steeds zwaarder op Jitta. Maar ze is min of meer genoodzaakt om voor haar zus te zorgen. De moeder laat het hen een vooral zal uitzoeken. Ze is avonds vaak weg. Naar een vriendin of naar een boekenclub. Soms moeten Jitta en Mirte zelf boodschappen doen en koken. Met haar creativiteit kan Jitta soms even in haar eigen wereld zijn. 

Nieuwe vriend

Jitta komt er bij toeval achter dat mam een nieuwe vriend heeft. Haar moeder ontkent dit niet en al snel komt er een kennismaking thuis, waarbij moeder voor de gelegenheid het huis heeft opgepoetst. Jitta moet niks van hem hebben. Mirte neemt de situatie meer zoals hij is. 

Angsten

Op een dag wordt mams tas gestolen. Haar sleutels zitten erin en een agenda met het huisadres. De slotenmaker kan pas maandag komen. Jitta is bang dat er s nachts ingebroken zal worden, hoewel de politie heeft gezegd dat die kans klein is. Jitta besluit te waken, zodat ze op tijd het alarmnummer kan bellen mocht er iemand binnen komen. Van elk geluidje schrikt ze en ze meent dat twee keer dezelfde auto langs komt rijden. 

Onverwacht overlijdt haar opa. Dat was erg verdrietig, ze had een goede band met hem. Niet lang daarna overlijdt iemand op school onverwachts aan een hersenvliesontsteking. Jitta kende deze schoolgenoot nauwelijks, maar ze wordt bang om ook ziek te worden en dood te gaan. 

Haar oprechte pogingen om weer te gaan leven zijn voelbaar. Ze probeert haar angsten te relativeren, maar dat lukt steeds minder goed. Ze raakt steeds meer vervreemd van het gewone leven. 

Ommekeer

Als ze zo diep zit dat ze op het punt staat haar pols door te snijden, besluit ze dat het niet meer zo kan en hulp te zoeken. De paniek wordt goed beschreven. Hoe voelt het om steeds minder (aan) te kunnen, omdat er elk moment een wurgende paniek kan toeslaan?

Dit proces wordt indringend en beeldend beschreven. Haar fobie voor slangen, die in haar nachtmerries voorkomen. Ook als ze wakker ligt, lijken ze haar besluipen en zelfs over haar heen kruipen. 

Vandaar de titel Slapen zonder Slangen. 

Leeservaring

Hoewel het verhaal soms wat traag gaat, zit het goed in elkaar. De personages zijn geloofwaardig. Het is ook een moedig verhaal over opgroeien van tiener naar jong-volwassenheid, met herkenbare alledaagse situaties. Vriendschap speelt een belangrijke rol. Vooral Lonneke is een steun voor haar en daarnaast hebben ze het vaak gezellig. 

Daarnaast wordt Jitta verliefd op een leuke en rustige jongen. Hij leeft met haar mee, is oprecht geïnteresseerd in hoe het met haar gaat. Maar hoe ga je een liefdesrelatie aan als je wereld zo klein is geworden? 

Tot slot

De keuzes die ouders maken, raken hun kinderen. Zij dragen de consequenties. Dit boek gaat over hoe een jongere noodgedwongen over haar grenzen gaat en hoe ze mag leren haar voor zichzelf te kiezen en weer te gaan leven in plaats van overleven. 

Een aanrader als je van psychologische romans houdt.