Salomon – Jacqueline Zirkzee

‘Salomon’ is een roman, geschreven door de Nederlandse schrijfster Jacqueline Zirkzee. Het is een thriller, literaire roman en dystopische roman in één.

Bol.com geeft een mooie omschrijving: ‘Een blik op de wereld van de jeugdzorg en een vrouw die zelf een Salomonskeuze moet maken.’ Die zin had ik graag zelf willen maken, want het is een uitstekende beschrijving van dit originele boek.

Een wijs oordeel in een zeer ingewikkelde zaak wordt soms een salomonsoordeel genoemd. De herkomst van dit spreekwoord is terug te vinden in de Bijbel, in een verhaal over de wijze koning Salomo. Twee vrouwen komen bij Salomo met een kind waarvan beiden beweren dat het van hen is.

Salomon

In het verhaal leren we de hoofdpersoon kennen, een vrouw, het ‘ze’ perspectief. Het is maar goed dat de auteur heeft gekozen voor dit perspectief want ‘ze’ is, in mijn ogen, helemaal niet zo’n prettige persoonlijkheid. Als de auteur had gekozen voor het ‘ik-perspectief’ had ik dit lastiger gevonden omdat ‘ze’ enige afstand creëert.

Ze leeft na een scheiding samen met haar dochter Juno in een kleine woning in een toekomstige tijd. Eén van de sterke punten van het boek noem ik maar meteen:

Jacqueline Zirkzee schrijft erg knap over deze toekomstige tijd, die kil en koud aandoet, maar heel geloofwaardig is omdat het zo in de lijn ligt van ons leven nu. Het is een zeer realistisch beeld van een samenleving die we wellicht hebben gecreëerd over een paar decennia.

Als ze terugloopt naar de bank met haar volle glas en een paar droge zoute crackers valt haar door de spiegelden ruiten op hoe zwart en leeg de nacht is. In haar jeugd brandden er in de drukste gedeelten van de stad nog rijen straatlantaarns met een diffuus oranje schijnsel. Het is niet meer dan normaal dat die nutteloze verspilling van energie een halt is toegeroepen maar het lijkt dood daarbuiten.

Wat wordt afgepakt

Als je de mens iets afpakt, of ontzegt waar hij of zij meent recht op te hebben; dan leer je de mens pas echt kennen. Het slechtste komt dan in hem of haar naar boven.

Zo ook in deze roman. De hoofdpersonage is razend op haar ex-man omdat ze een som geld is misgelopen en omdat hij zijn dochter vaker ziet dan haar lief is. Ze meent dat dochterlief van haar alleen is en hij slechts een nietszeggende persoon is, die haar in de weg zit.

Langzaam maar zeker verandert de woede in een soort obsessie en loopt ze met vele moordplannen rond. Op haar werk maakt ze er ook een potje van waardoor ze wordt ontslagen. En dan begint de ellende pas echt, want ‘Salomon’ speelt zich af in een tijd waarbij alles gaat over een rechtvaardige samenleving, waarin het kind centraal staat. Het belang van het kind is allesbepalend en wordt nauwlettend in de gaten gehouden.

Salomon – overheidsorgaan

‘Ze’ werkte nota bene zelf voor ‘Salomon’ (Samenwerkingsorgaan Algemene Leefbaarheid Orde en Maatschappelijke Ondersteuning Nederzone) en had als taak om gezinssituaties in de gaten te houden, te checken en zo nodig samen met de Jeugd Politie te interveniëren.

In het verhaal zijn interessante discussies waarbij de vader van ‘ze’ tegengas geeft nadat een huisbezoek een fatale afloop heeft gekregen:

(Zij) “Bij Salomon doe ik goed werk, we hebben te maken met uitwassen en het is onvermijdelijk dat er wel eens iets mis gaat.” (Vader) “Draai het eens om. Als je mensen in het nauw drijft, nemen ze hun toevlucht tot geweld. Je mag nog van geluk spreken dat hij zijn woede op zichzelf richtte. Als je ouders allemaal langs dezelfde veel te lange meetlat legt, schiet iedereen tekort. De verhalen die ik erover in de media lees worden steeds schokkender, en straffen steeds hoger en de reacties van de mensen extremer. Zie je niet hoe dat met elkaar samenhangt?”

Daarnaast zijn ook de gesprekken tussen met haar vriendin Sybil erg interssant. Sybil is een labiele persoonlijkheid die haar heil zoekt in alternatieve geneeswijzen en psychologen. Het contrast tussen de twee vriendinnen is groot en mooi verwoord. Het loopt niet best met Sybil’s depressie af, waarna Sybil, op een mooie literaire manier, aanwezig blijft in het verhaal.

Jacqueline Zirkzee

In onze mails schreef Jacqueline de stelling: Creëert het systeem monsters? Of creëren de monsters het systeem? Een mooie vraag die de lezer meekrijgt als je deze roman leest. Het zet je aan het denken over de mores van de tijd. Nu is deze dystopische roman geen beeld van de tijd waarin we nu leven, maar zoals al gezegd: het zou zomaar die kant op kunnen gaan.

Ik laat het hierbij voor wat betreft de inhoud van het boek, want spoileren in dit geval zou jammer zijn.

Nu ook als luisterboek te koop op Luisterijk.nl (9789464936018/salomon)

De roman is een aanrader voor wie van dystopische en psychologische romans houdt.

Share on Facebook

Opslaan