Quilts in de literatuur

15 oktober 2025

Quilts en lappendekens zijn meer dan praktische dekens of fraaie decoraties; ze zijn verhalen van stof. Ieder lapje, iedere steek draagt een herinnering, een stukje geschiedenis, een gebaar van zorg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat quilts er altijd al waren in de literatuur. In romans en verhalen worden ze vaak meer dan een achtergrond: ze worden een symbool van verbondenheid, erfgoed en de manier waarop het verleden ons altijd blijft omhullen.

Aangezien ik zelf al jaren quilts en lappendekens maak, vind ik het ontzettend leuk als ik ‘ze’ tegenkom in de literatuur! Graag vertel ik hier meer over in deze blog.

Exclusieve, unieke en handgemaakte quilts en lappendekens te koop: klik hier

Quilts in de Engelstalige literatuur

Een van de bekendste voorbeelden is ‘Alias Grace’ van Margaret Atwood. In deze historische roman, gebaseerd op een waargebeurde Canadese moordzaak, zijn de hoofdstukken genoemd naar quiltpatronen. Het quilten staat hier symbool voor het ordenen van herinneringen en het zoeken naar waarheid in een gefragmenteerd verleden. Het handwerk wordt een metafoor voor het leven zelf: opgebouwd uit stukjes, soms kleurrijk, soms donker, maar altijd deel van een groter geheel. Een absolute aanrader! Ik vind het een prachtig boek en heb er een paar mooie herinneringen aan over gehouden: qua wijsheden en metaforen.

Ook in ‘How to Make an American Quilt’ van Whitney Otto staat quilten centraal. Het boek vertelt de verhalen van een groep vrouwen die samenkomen om een quilt te maken. Terwijl de deken groeit, ontvouwen zich hun persoonlijke geschiedenissen: liefdes, verliezen, geheimen en dromen. De quilt wordt letterlijk en figuurlijk de draad die hun levens verbindt. Dit boek werd later ook succesvol verfilmd, met Winona Ryder in de hoofdrol.

Nog meer quilts-romans:

Voor jongere lezers is er ‘Show Way’ van Jacqueline Woodson. Dit poëtische kinderboek vertelt de geschiedenis van zeven generaties Afro-Amerikaanse vrouwen. De quilts die zij maken, bevatten symbolen en patronen die niet alleen herinneringen bewaren, maar ook als geheime kaarten dienden voor tot slaaf gemaakten die hun vrijheid zochten. Hier wordt de quilt een drager van hoop en een krachtig symbool van overleving.

In ‘The Coffin Quilt’ van Ann Rinaldi wordt het quilten verbonden aan verlies en herinnering. De roman speelt tijdens de beruchte vete tussen de families Hatfield en McCoy in Amerika. Een “coffin quilt” wordt gebruikt om overleden familieleden te herdenken – een pijnlijk, maar liefdevol tastbaar bewijs van een tumultueuze geschiedenis.

En wie niet genoeg kan krijgen van quiltverhalen, kan zich verdiepen in de ‘Elm Creek Quilts’-serie van Jennifer Chiaverini. In boeken als ‘The Runaway Quilt’ draait het om gemeenschappen en families, waarbij quilts zowel een creatieve uitlaatklep zijn als een middel om verhalen van generaties levend te houden.

Quilts: een tijdloos motief

Wat al de boeken met elkaar gemeen hebben, is dat stof en handwerk nooit louter decor zijn. Ze zijn een motief, een symbool, soms zelfs een personage op zichzelf. Quilts en andere textiele objecten verbeelden herinneringen, brengen generaties bij elkaar en tonen hoe kleine stukjes samen een groter geheel vormen – precies zoals verhalen dat doen.

Tijdloze motieven: letterlijk en figuurlijk!

Nederlandse en Europese perspectieven

In Nederland en Europa zijn quilts minder vaak het middelpunt van een roman, maar textiel en handwerk spelen wél een belangrijke rol in verschillende literaire werken.

Er zijn wel een paar romans en kinderboeken te vinden waarin quilts voorkomen, maar echt een grote rol spelen zij niet. Wel zijn er ontelbaar veel boeken over hoé je een quilt maakt. Van ingewikkelde patronen tot en met eenvoudige en zelfs minimalistische lappendekens.

Quilts en lappendekens zijn blijvertjes en er is geen groter en duurzamer cadeau te bedenken dan iemand een quilt te schenken (hey, dat rijmt…!)

Quilts en lappendekens zijn tijdloos mooi, kunnen een interieur of slaapkamer enorm opfrissen en worden vaak decennia lang gebruikt voor ze helemaal op en verdwenen zijn. De meeste quilts kunnen tegen een stootje en gaan zelfs van generatie op generatie.

Het verwerken van restanten stof is helemaal van deze tijd; net als vroeger. Geen verspilling van dure grondstoffen maar de restanten stof weer gebruiken om mooie dekens te maken!

Voor boekenliefhebbers die houden van thema’s als erfgoed, familiebanden en de kracht van traditie, bieden romans met quilts of textiel in de hoofdrol een warme, gelaagde leeservaring. Misschien is dat wel de reden dat quilts in de literatuur nooit helemaal verdwijnen: ze zijn, net als de verhalen zelf, tijdloos.

Kerstquilts (ook als tafellakens te gebruiken), minimalistische quilts, studentenflat-lappendekens, chique, vrolijke en kleurrijke dekens zijn allemaal te vinden in Marga’s Etsy shop.

Ook als kraam-cadeautjes! Een goed en zeer origineel idee;