Niets is echt gebeurd – Joke van Vliet

‘Niets is echt gebrud’ is geschreven door de Nederlandse schrijfster Joke van Vliet en uitgegeven door Querido. Het boek is vers van de pers!

Joke van Vliet is schrijver en beeldend kunstenares. Ze had verschillende solotentoonstellingen en gaf les op de AKI als docent modeltekenen. In 2022 debuteerde ze met de bundel ‘Wanneer de herten komen’. Het boek kreeg gelijk vele goede recensies en stond op de Shortlist voor de Maarten Biesheuvelprijs.

In één ruk uitgelezen

Ik kreeg het boek donderdag met de post en het zag er zo aantrekkelijk uit dat ik eigenlijk meteen wilde gaan lezen. Maar ik heb nog een flinke stapel boeken liggen en ben met verschillende boeken tegelijk bezig. Een nieuwe erbij leek me niet verstandig. Onderop de stapel dus. First in, first read. Zo iets. Maar toch begon ik er vrijdagavond aan en zaterdagochtend was het uit. In één ruk. Een ideaal weekendboek zou ik zeggen want reken er maar op dat het je even niet meer loslaat.

Het verhaal

Het verhaal vangt aan met een claustrofobisch situatie van een blinde vrouw in een flat. Ze dwaalt rond en houdt zich verscholen omdat ze weet dat ze ieder moment zal worden opgepakt. Ze heeft namelijk iets vreselijks gedaan.

Wat aanvankelijk met dat dwalen begint wordt steeds heftiger. In de loop van het verhaal heeft de vrouw, Daan, zo langzamerhand de hele tent afgebroken, kruipt ze op handen en voeten spiernaakt rond en glijdt ze uit over kattenstront van de kat die zich ook in haar flat bevindt. Haar wanen en haar angst zorgen ervoor dat ze zich totaal verliest in akelige herinneringen en behoorlijk zelfdestructief ten onder gaat.

Niets is echt gebeurd

De tweede verhaallijn is de vrouw als jong meisje. Ze adoreert haar moeder waarvan een prachtig portret hangt in de donkere studio van haar vader die beroepsfotograaf is. Haar moeder is fluitiste en vertrekt zonder pardon op een dag omdat ze volledig voor haar muziek wil gaan. Daan blijft achter met haar vader die altijd in zijn donkere studio is, zonder ramen of daglicht. Ze verkopen hun huis en Daantje komt bij haar vader in de studio leven. Haar vader leert haar alle kneepjes van het vak. Daantje heeft een lui oog maar heeft groot talent om een hele goede fotografe te worden.

Verpleger Don

Als haar vader echter sterft neemt het verhaal een wending. Daantje is diep onder de indruk van de verpleger die haar vader in zijn laatste dagen heel liefdevol verzorgt en de vonk springt over. Al gauw woont ze bij hem in en al veel te gauw is ze zwanger. Ze bevalt van ‘het kind’ (een naam wordt niet genoemd van het meisje) en leidt een saai en grauw leven. De verpleger stort zich in zijn werk en heeft helemaal geen oog meer voor vrouw en dochter.

Op een dag dwaalt ze door de omgeving en besluit haar man te bezoeken in het verpleeghuis. Ze ziet hem door de ramen hoe hij zo lief en teder met de stervenden omgaat. Tot één moment, waarbij ze iets ziet dat heel erg fout is en alle stoppen bij haar doen doorslaan.

Mijn leeservaring

Wat aanvankelijk begint als een ongelooflijk mooi, bijna sprookjesachtig geschreven verhaal over het meisje Daan dat het vak leert in de studio van haar vader, eindigt in een verhaal dat je doet denken alsof je op een boot op een woeste zee zit. Het golft heen en weer en het is steeds moeilijker te volgen. Dit zal ongetwijfeld de bedoeling zijn want je zwalkt mee in de wanen die bij Daan, als blinde vrouw in het appartement, en als Daan een jonge moeder die de kluts kwijtraakt, tevens gebeurd. De verhaallijnen lopen ook in elkaar over dus je moet als lezer goed opletten.

Het verhaallijn van de blinde Dana in haar flat vond ik té uitgebreid en het is voor de gemiddelde mens, denk ik, lastig om te begrijpen hoe iemand in zo’n toestand van honger, angst en smerigheid kan terechtkomen.

Talent

Het verhaal van Daan als jong meisje tot en met jonge moeder is prachtig. Het heeft iets magisch en is erg mooi geschreven, zoals ik reeds had gemeld. De aanleg voor wanen zit er al jong in, maar dit kun je goed begrijpen als lezer. Het is ook niet niets dat haar moeder haar zomaar heeft verlaten. Toch blijft Daan haar verdedigen omdat haar moeder een talent had en dit niet verspild mocht worden. Haar eigen talent om een steengoede fotografe te worden, wordt echter de kop ingedrukt door haar man.

Ik vond het een erg mooi boek om te lezen, ondanks een paar hoofdstukken van de blinde Daan die me tegenstond. Het eerste boek van Joke van Vliet heb ik niet gelezen, ik heb het wel gezien in de media. Nu ik ‘Niets is echt gebeurd’ heb gelezen, ga ik zeker ook haar eerste boek lezen. Ik vind het altijd knap als een auteur een boek schrijft waardoor je dit als lezer meteen denkt, ongeacht het verhaal waar het andere boek over gaat.

Fijn dat er zulke goede schrijfsters in Nederland zijn!