De scharrelaar – Vogeltijdschrift

‘De scharrelaar’ is een vogeltijdschrift voor lezers. Het is uitgegeven door Noordboek en in deze blog alles over nummer 13 – 2025.

De scharrelaar

Een vogeltijdschrift voor lezers. En dat is een uitstekende korte samenvatting. Het gaat hier namelijk uitsluitend over vogels en het gaat om verhalen, gedichten, tekeningen en studies. De verhalen zijn geschreven door:

Jean-Pierre Geelen, Alexander Reeuwijk, Paul Q. de Vries, Jerker Spits, Marja Vuijsje, Joost Hontelez, Erwin J.O. Kompanje, Lammert Voos, Nienke Beintema, Remco Daalder, Kees Moeliker, Saskia van Loenen. De illustraties zijn van fotograaf Erik Hijweege.

In het voorwoord:

Komen en gaan.

Het zal de tijd van het jaar zijn. De blaadjes vielen, de dagen worden korter; boven onze hoofden sloegen de eerste wolken vinken, graspiepers en koperwieken zuidwaarts op de vlucht. Weemoed lag op de loer, met een beetje gevoel voor poëzie sta je dan ineens midden in het besef van het verglijden van de tijd; de vergankelijkheid, zo u wit. Ieder jaar hetzelfde liedje, en gelukkig maar.

Genieten van vogels

Met grote interesse en genoegen heb ik de verhalen in ‘De scharrelaar’ gelezen. Wat mij vooral opviel, was de enorme verscheidenheid aan informatie en de manier waarop de auteurs hun passie voor vogels op papier weten te brengen. Het werkt echt aanstekelijk want sinds het vorige nummer, kijk ik toch vaker en langer naar vogels dan voorheen. Elke verhaal in dit nummer ademt een diepe liefde en fascinatie voor de vogelwereld uit, en dat maakt het boekje niet alleen informatief, maar ook ontroerend en inspirerend.

Ook voor de niet-vogel-kenner dus!

Hoewel ik zelf niet beschik over een uitgebreide kennis van vogels, was ik regelmatig verrast door de verrassende feiten, anekdotes en wetenswaardigheden die aan bod komen. Juist omdat ik geen expert ben, voelde ik me soms zelfs overweldigd door de hoeveelheid details en verhalen die er te vertellen vallen over deze prachtige dieren. Ook voor de niet-vogel-kenner. Een niet-vogel-liefhebber bestaat volgens mij niet. Wellicht zijn er vogel-minder-liefhebbers ten aanzien van bijvoorbeeld parkieten, kraaien of eksters, maar ik kan me geen mensen voorstellen die een roodborstje niet zouden kunnen waarderen, of een schattig klein winterkoninkje of welke mooie onbekende vogel dan ook. En in dit nummer vooral veel over spreeuwen-zwermen. Het bestaat toch niet dat er mensen zijn die dát fenomeen niet prachtig vinden?

Het is indrukwekkend om te zien hoe de schrijvers erin slagen om hun enthousiasme zo beeldend en meeslepend over te brengen. De foto’s van de spreeuwen-zwermen zijn prachtig. In deze blog foto’s van Pixabay, ook mooi, maar minder stilistisch dan de zwart wit foto’s van fotograaf Erik Hijweege.

De scharrelaar is enthousiasmerend

Wat het meest opvalt, is de manier waarop de auteurs hun kennis en ervaringen delen: met een combinatie van wetenschappelijke precisie en persoonlijke betrokkenheid. Daarnaast is de schrijfstijl van de meeste schrijvers prima in orde: duidelijke taal, te begrijpen voor alles en iedereen en leuk verhalend.

Het boekje is niet alleen een bron van informatie, maar ook een ode aan de schoonheid en complexiteit van de vogelwereld. Het heeft me laten zien hoeveel ik nog kan leren en ontdekken over vogels. En ik vind het echt bijzonder dat zoveel mensen zich met zoveel hart en ziel inzetten om vogels te beschermen en te bestuderen.

Spreeuwen

Ik ga niet over alle verhalen vertellen maar er waren een paar die mij vooral zullen bijblijven. Zo vond ik het verhaal van Marja Vuijsje ‘De spreeuw op perron 10a’ bijzonder leuk. Marja wacht op de trein en observeert een spreeuw die zich een groot stuk wit brood probeert toe te eigenen. Haar observatie is erg leuk beschreven waarmee ze haar doel van die dag, en waarom ze op de trein staat te wachten, min of meer vergelijkt met het doel van de spreeuw en diens leven. Een pareltje!

Ook vond ik het eerste verhaal erg fraai. Ik ben geen vogelkenner of vogelspotter maar woon op het platteland met veel natuurgebieden om mij heen. Vaak zie ik daar de vogelaars staan in een rijtje opgesteld achter camera’s met telelenzen waarmee je volgens mij naar een buurland verderop kunt kijken. Of omhoog gericht naar een ander sterrenstelsel. Zo ken ik vogelaars of vogel-spotters. Jean-Pierre Geelen laat echter een andere kant zien, hij gaat op pad, op beter gezegd op expeditie, om de bruinkopdiksnavelmees te vinden die ergens moeten zijn in een natuurgebied De Krang ter hoogte van het Limburgse Weert. Zijn tocht is interessant en laat zien dat vogelspotten niet alleen fotograferen op afstand is maar vooral subtiel en rustig te werk gaan, met héél veel liefde en geduld. En áls die betreffende vogel of vogelsoort dan wordt ontdekt, is het vooral genieten met hoofdletters.

De scharrelaar – voor vogelliefhebbers

Wat kan ik er nog over zeggen? Dit tijdschrift is echt een aanrader voor elke vogelliefhebber. Maar ook als je niet meteen een fanatieke vogelaar bent, is ‘De scharrelaar’ absoluut de moeite waard. De verhalen zijn boeiend, goed geschreven en makkelijk weg te lezen.

Perfect als cadeau voor onder de kerstboom.

Achterin vind je trouwens nog een paar pagina’s met korte biografieën van de auteurs, zodat je weet wie er allemaal achter deze mooie verhalen zitten. Daarna nog een colofon en op de achterzijde een reclame naar een ander boek: Jantien de Boer ‘Wondervogels’. Oeoeh… dàt lijkt me ook een mooi cadeau voor mijn vogel-kenner-dochter. 🤫