Broos graniet – Johanna De Vloed

12 augustus 2024 Marga van der Vet

‘Broos graniet’ is geschreven door Johanna De Vloed en uitgegeven door Elikser Uitgeverij. Het is het tweede boek van deze schrijfster en ik hoop dat er nog vele boeken zullen volgen!

Johanna De Vloed

Haar eerste boek ‘Het huis van Karen’ werd genomineerd voor de Leo J. Kruynprijs. Ik ken het boek niet maar door ‘Broos graniet’ ben ik er nieuwsgierig naar geworden en ga ik het boek zeker lezen. Op de achterflap van het laatstgenoemde boek lees ik dat Johanna ook korte verhalen in literaire tijdschriften, toneelstukken en jeugdboeken schrijft.

Broos graniet

Een pareltje! Dat kan meteen mijn conclusie al zijn. En een dikke aanrader! Tjonge, wat een enthousiasme. Maar ik moet er wel bij zeggen dat je natuurlijk wel van het genre moet houden.

Op het boek staat geen nurcode vermeldt. Bol.com geeft aan: literaire roman. Dit vind ik inderdaad wel kloppen. Het verhaal is absoluut geen feelgood, maar heeft alles wat literatuur behoort te hebben: diepgang, een thema, bijzondere schrijfstijl en een ontwikkeling in de karakters.

De schrijfstijl van De Vloed is prachtig. Mooie zinnen, mooie woorden en ik vind het vooral knap hoe de auteur als vanzelfsprekend het proces van dementeren verwoordt en je als lezer helemaal in het hoofd van Maria gaat zitten.

Het verhaal deed me dan ook sterk denken aan de klassieker ‘Hersenschimmen’ van J. Bernlef. Ook in dit boek ervaar je als lezer hoe het is om langzaam dement te worden. De hiaten in het geheugen worden steeds groter, net als de wanhoop en vervreemding van alles en iedereen om je heen. Daarnaast komt het verleden in alle scherpte terug wat een verwarring qua tijden geeft.

Waar ‘Hersenschimmen’ vanuit een man wordt beschreven en zich meer richt op taal en de spraak, vind ik ‘Broos graniet’ overduidelijk geschreven door een vrouw; meer gericht op emoties en andere personen in haar leven.

Het verhaal – Broos graniet

Het verhaal gaat over een oude dame Maria Mercier en vangt aan als zij een huis heeft gekocht aan de Franse kust. Een jongeman Vincent La Garve leidt haar rond. Maria is beginnend dement en vind het huis aan de kust heerlijk om tot rust te komen en te reflecteren over haar leven. Ze brengt haar dagen door met wandelingen naar de zee, schrijft over haar leven en denkt vooral veel na.

De dagen vloeien in elkaar over en tussen de regels door merk je dat Maria zichzelf begint te verwaarlozen wat betreft eten, drinken en een gezond dagelijks ritme. Ze wil alleen nog maar schrijven en van het uitzicht genieten.

Terwijl ik toekeek hoe de golven tegen het glas beukten, maakte ik van jolijt een sprongetje. Met de hoog opvliegende schuim ebden de laatsten praktische bezwaren weg. Ik grinnikte vergenoegd dat er niemand was om mij tegen te houden.

Soms vervaagde de werkelijkheid en vergat ik de eenvoudigste woorden… Woorden raakten verloren, glipten weg in onzichtbare spleten, losten geruisloos op. Ik moest zo alert zijn als ene hert in september en de oren spitsen voor de honden of de wolven. Ik moest iets – op tijd – ondernemen als ik mezelf niet kwijt wilde raken. Op tijd, hoe kon ik dat inschatten?

Drie personen

Maria leert Vincent steeds beter kennen omdat hij vaak langs komt. Hij maakt zich zorgen om haar, maar daar wil Maria niets van weten. Daarnaast leert ze ook zijn vriendin, een kunstenares genaamd Louise, kennen. Zij hebben ook hun eigen problemen maar het gezelschap van elkaar doet hen allen goed.

Tot op een dag Vincent een huisarts naar Maria stuurt. Maria vraagt om euthanasie maar krijgt nul op rekest….

Ik stond op en rekte me met gestrekte armen boven mijn hoofd uit Was het echt zo gegaan? Mijn geheugen was mijn trouwste bedrieger. So what? Als we bij de feiten bleven, was het geen leven.

Alert blijven. Verdwijnen vóór Frau Alzheimer het toneel in beslag nam. Ik stelde me haar voor met een bos stijf wit haar, hoeven in haar te nauwe schoenen. Elke ochtend nam ze een hap kwab als ontbijt: frontaalkwab, temporaalkwab, achterhoofdkwab, pariënteel kwab. Ze klitte zich met haar gevliesde vingers op mijn achterhoofd en savoureerde de inhoud met gesloten ogen. Ze was geen schrokop, schranste niet en nam de tijd. Maar niemand kon haar tegenhouden.

Aanrader

Zoals ik al zei: wie van literaire romans met diepgang houdt, zal even enthousiast zijn als ik. Het boek is niet vrolijk, maar een prachtig geschreven intiem verhaal over een vrouw die nadenkt over haar leven en het waardig wil beëindigen.