Amerika door de ogen van Cormac Mc Carthy

De cult-schrijver Cormac McCarthy laat geen spaan heel van het geromantiseerde beeld dat wij van Amerika hebben. Zijn boeken lijken romantisch en verfijnd, maar schijn bedriegt.

Zodra je zijn boeken gaat lezen, is het alsof je een emmer met drek over je heen krijgt. En dat is nog zachtjes uitgedrukt. Het zijn stuk voor stuk gruwelijke romans, maar tegelijkertijd ook gruwelijk mooi.

De schrijver Cormac McCarthy

Cormac McCarthy is in korte tijd uitgegroeid tot de literaire bestsellerauteur van Amerika. Eind 1992 ontving hij de National Book Award voor zijn roman ‘Al de mooie paarden’. Vele romans volgden, waarvan er inmiddels zes zijn verfilmd, met als bekendste: The Road met Viggo Mortensen in de hoofdrol. Cormac McCarthy is een cult-schrijver en erg media-schuw.

Al de mooie paarden

Dit boek was mijn eerste kennismaking met de schrijver. Het verhaal speelt zich af in Texas, 1949. Een jongen, Grady genaamd, trekt richting Mexico om op een haciënda te gaan werken als paardentrainer. Het boek lijkt in eerste instantie een zoetsappige avontuur te worden. Maar Grady maakt een grote fout en komt in een maalstroom van haat en bloedvergieten terecht. Het boek heeft geen happy end, hoewel er hierna nog twee delen in deze trilogie ( de Grens trilogie) volgen. De verfilming, met Matt Damon en Penelope Cruz in de hoofdrol, is zeker de moeite waard.

Meridiaan van bloed

Het verhaal speelt zich tevens af in het Wilde Westen, maar in de tijd van de genocide op de indianen. Het laat een totaal andere geschiedenis zien dan die van de huifkarren, cowboys en klapdeurtjes in saloons. ‘Meridiaan van bloed’ wordt geschreven vanuit het perspectief van een jongeman die zich aansluit bij een groep huurlingen om de indianen uit te roeien. Als lezer word je met gruwelijke wreedheden geconfronteerd: de schrijver schrijft in detail over scalperen en de verzameling oren van de afgeslachte indianen die de jongen als ketting om zijn nek draagt. Wil je dit eigenlijk allemaal wel lezen? Nee, de meeste mensen niet. Maar voor degenen die het aandurven; het boek is meesterlijk en gruwelijk mooi.

Angel/Suttree

De schrijver heeft twintig jaar over dit boek gedaan. ‘Angel/Suttree’ (beiden titels worden gebruikt) is geschreven vanuit het perspectief van de gedeclasseerden en de havelozen. Amerika’s zelfkant waarbij pure armoede, geweld en dronkenschap een dagelijkse bezigheid is. Dit boek is genadeloos hard en je kan je nauwelijks voorstellen, dat zo’n miserabel leven voor de onderkant van de maatschappij überhaupt een leven is. De meeste Amerikanen zullen niet blij  zijn met dit boek. Zij zullen zich eerder schamen voor het feit dat er geen enkel sociaal vangnet bestaat voor diegenen die onbedoeld in de goot belanden.

Kind van God

Over ‘drop-outs’ gesproken; in ‘Kind van God’ speelt Lester Ballard de hoofdrol.  Hij is een gedrocht die los staat van de samenleving door zijn uiterlijk en dientengevolge: pure armoede. Al door de bossen zwervend doet hij bizarre dingen met de lijken van jonge vrouwen.  De plaatselijke Hillbillies, die zelf gebukt gaan onder een tekort aan gevarieerd genetisch materiaal, pikken dit niet en zetten de achtervolging in. Geweld, isolatie van bevolkingsgroepen en perversiteit spelen een hoofdrol in deze roman alsof het allemaal vrij normaal is. En dat is nou net het enge ervan…

De weg

Deze roman is misschien nog wel de minst prettige van zijn hele oeuvre om te lezen. Het speelt zich af in een dystopie waarin een vader en zoon door een vergane wereld trekken. ‘De weg’ is een roadtrip waarbij je de dunne scheidslijn tussen beschaving en anarchie beseft, die ontstaat als mensen honger, wanhoop en angst hebben. Een ijzingwekkend en spannend meesterwerk waar je als lezer niet vrolijk van wordt. De verfilming is knap werk, doordat de rauwe en realistische toon van het boek in de film de hoofdrol blijft spelen.

Amerika; maar dan anders

Cormac McCarthy is een bijzondere cult-schrijver die in al zijn boeken een andere kant van Amerika (of de mens in het algemeen?) laat zien dan we gewend zijn. De kant die je eigenlijk liever niet wil lezen. Toch kan ik zijn boeken aanraden, omdat de waarheid soms bikkelhard maar ook verhelderend kan zijn.