Denken, vreugde, liefde
‘Denken, vreugde, liefde, is geschreven door Hein-Anton van der Heijden en uitgegeven door Elikser Uitgeverij. Van der Heijden is politicoloog en schrijver, dit is zijn zesde roman.
Denken, vreugde, liefde
De titel van het boek, sprak mij in eerste instantie niet zo aan. Dit vooral omdat ik geen uitgesproken liefde heb voor feelgoodromans en ik hier meteen aan dacht door de titel. Liever lees ik boeken die er echt toe doen. Wat heb ik mij hierin vergist! Het boek is helemaal geen feelgoodroman maar gaat over klimaatverandering. Feiten, cijfers en vooral het politieke gekonkel zijn eyeopeners eerste klasse. Goed verwerkt in een bijna driedimensionale roman.
Nog even terug over de titel en cover. Ik had graag een andere titel en cover gezien. De titel wordt echter in het boek uitgelegd en ik begrijp het. Maar toch…
De cover suggereert wel dat het hier om literatuur gaat, en dat is zeker het geval!
Het verhaal
Het boek zit ingenieus in elkaar en is hierdoor zeer verrassend. Het eerste deel betreft het verhaal van twee verschillende mensen. Evi, een filosofie-studente en Miko, een linkse parlementariër in Brussel. De hoofdstukken worden geschreven vanuit verschillende perspectieven.
Evi ontmoet een klimaatactivist tijdens een bijeenkomst waar ze wordt meegenomen door een kersverse nieuwe vriendin (spontane ontmoeting). Zij wordt daar verliefd op de spreker Lucas. Hier blijft het bij, want het deel eindigt als Evi op een bloedhete dag in haar eentje een fietstochtje maakt en strandt met haar fiets door een lekke band.
Miko is een Europarlementariër, een intelligente man en doet goed werk in Brussel. Hij ‘ziet’ alles en twijfelt aan de politiek, de systemen en eigenlijk de hele mensheid. Hij vertelt veel over zijn privé-leven (de ik-perspectief) en het deel eindigt als hij klaar is voor de speech van zijn leven.
Als hij samen met zijn assistente door Brussel loopt:
Er wordt naar hen gekeken; enter West Wing. Toeristen staren hen nieuwsgierig aan; denk aan Borgen. Journalisten proberen conclusies te trekken hoe hij en Sarah hun passen op elkaar afstemmen; zie House of Cards.
Deel twee
En dan ineens is de schrijver aan het woord. Een Droste-effect, verhaal-in-een-verhaal. De schrijver vertelt hoe het verhaal van Evi en Miko verder gaat en hoe zij elkaar tegenkomen in hun leven. Maar hij heeft ook grote twijfels want de roman moet over de klimaatsverandering gaan. Het verhaal neemt echter spannende wendingen waarbij ontvoering en een dodelijke aanslag de hoofd-onderwerpen zijn.
De schrijver heeft hierover met een collega gepraat, met enige schaamte voor zijn werk. Tot zijn grote verbazing wordt hij echter niet veel later gebeld door een studiobaas die het verhaal wil kopen om er een televisie-serie van te maken. De schrijver gaat overstag als hij tevens de toezegging krijgt invloed te mogen houden op het verhaal en feedback te mogen geven.
Real-time?
We nemen een sprong in de tijd. Het is inmiddels vijf jaar later. Evi en Miko zijn afwisselend weer aan het woord en becommentariëren de televisieserie die over hen gaat. Ze ontmoeten de acteurs en actrices en het ‘gewone’ leven gaat door. Hoe gaat het met hen nu, na de afschuwelijke gebeurtenissen van vijf jaar geleden? En hoe gaat het met de klimaatverandering, klimaatangst en klimaatwanhoop in de wereld?
Aanrader!
Ja, zeker. Dit is weer eens zo’n boek dat er echt toe doet en ik vind het een voorrecht om het als recensente te mogen lezen en ervaren. Politiek gezien heeft het natuurlijk wel een ‘linkse’ insteek maar de tegenpartijen zijn tevens regelmatig aan het woord. Hierdoor moest ik vaak denken aan het item ‘Twistgesprek met Tex en Jonathan’ van Arjen Lubach op Zondag. Deze benaderen beiden hetzelfde standpunt maar vanuit een tegenovergestelde politieke richting.
Het verhaal bevat veel feiten, mooie gedichten, filosofie en vooral veel vragen. Met de vragen stoeien de hoofdrolspelers, maar zullen ook ongetwijfeld veel lezers van dit boek aan het denken zetten. Kernvraag van het boek: het is inmiddels een feit dat de klimaatveranderingen een grote impact zal hebben op onze planeet en ons als mensheid. Waarom dan nog zoveel ontkenning, politiek gekonkel en tegengas?
Interessante termen en vraagstukken komen ook langs; zoals de woningnood in specifiek Amsterdam, de beweegredenen van Generatie Ernst en Generatie Hedonia en wat er na Kapitalisme zal komen als blijkt dat dit ‘-isme’ niet meer werkt. Zelden heb ik zoveel Post-it plakkertjes bij pagina’s geplakt om terug te lezen of om voor de recensie te gebruiken (excuses voor de papier-verspilling…)
Denken, vreugde, liefde
Rest mij nog dit citaat om de titel beter te kunnen begrijpen:
Drie dingen, zegt Miko in die grafrede, hebben de fascisten, degenen die Lucas hebben vermoord, niet, en zullen zij ook nooit hebben. Dat zijn denken, vreugde en liefde. Denken: het vermogen én de lust om na te denken. Nieuwsgierig en bewust te leven. Kritisch te zijn, niet alleen op anderen maar vooral op jezelf. Vreugde: de kunst om te genieten van alles wat er is, alleen of samen met anderen. Gelukkig kunnen worden van de mensen om je heen, van dieren, de natuur. Maar ook van wat cultuur allemaal heeft voortgebracht en nog steeds creëert: muziek, schilderijen, boeken. En tenslotte liefde: de belangeloze toewijding aan iemand of iets waar je echt om geeft. Waar je in opgaat zonder daarbij jezelf te verloochenen.
Denken, vreugde, liefde; volgens Miko zijn ze precies het tegendeel van alles waar het fascisme voor staat. Fascisten kunnen niet nadenken, niet echt, daarvoor ontbreekt het hun aan nieuwsgierigheid. Fascisten kennen geen vreugde, geen werkelijke vreugde, daarvoor zijn ze te bang, te boos, te conformistisch. En fascisten zijn, tot slot, ook niet in staat tot liefde. Tot universele, genereuze liefde. Daarvoor zien ze iedereen die anders is dan zij te veel als vijand.
Next Post
