Tips voor beginnende schrijvers

21 oktober 2021 Astrid Habraken

‘Ik heb zoveel meegemaakt, daar kan ik een boek over schrijven!’ Dat kan inderdaad en doe dat ook vooral! Maar vraag je wel af of je verhaal ook interessant is voor lezers buiten jouw familie en vriendenkring. Als recensenten willen we jou graag wijzen op valkuilen en je wat tips geven. We lezen héél veel verhalen en weten uit ervaring dat er vele talenten zijn die prachtige boeken schrijven. Maar soms is het beter om een verhaal te schrijven voor jezelf of alleen voor familie en vrienden.

Waarom wil je jouw verhaal opschrijven?

Er kunnen veel redenen zijn waarom je jouw verhaal aan het papier toevertrouwt. Misschien wel om iets te verwerken. Of omdat je altijd graag hebt geschreven en je ineens de tijd hebt om daar nu eens echt voor te gaan zitten. Dat is tijdens de coronaperiode bijvoorbeeld veel gebeurd. Als je eenmaal begint te schrijven, kies dan eerst een vorm om je verhaal in te gieten. Bijvoorbeeld een autobiografie of als je wat meer vrijheid wil een autobiografische roman. Wil je het nog wat breder trekken dan kies je misschien wel voor een psychologische roman.

Welke lezers zoek je voor jouw boek?

Wist je trouwens dat de meeste schrijvers beginnen met een boek dat voor een groot deel gebaseerd is op eigen ervaringen? Het is dus helemaal geen vreemd idee om jouw ervaringen te gebruiken als basis voor je boek. Wil je dat jouw verhaal een breed publiek aanspreekt, dan moet het in ieder geval meer zijn dan een opsomming van gebeurtenissen. Want: een verhaal dat bestaat uit ‘toen gebeurde dit, toen gebeurde dat en toen zus en zo’ is misschien leuk voor je familie om te lezen, maar niet voor iedere willekeurige lezer, die jou helemaal niet kent.

Groot publiek of klein publiek

Is het erg dat niet ieder verhaal voor een grote groep lezers interessant is? Nee, helemaal niet! We willen ook zeker niet zeggen dat je jouw verhaal niet op zou moeten schrijven. Schrijven is heerlijk, doe het vooral. Maar vraag je wel af of je jouw verhaal echt alleen voor jezelf is, voor je vrienden en kennissen of dat je het ook met vreemden wil delen. Wil je dat laatste, bedenk dan dat voor jou onbekende lezers een mening gaan hebben over je verhaal en de personages. Zeker als je jouw boek naar een recensent stuurt. Die kent jou niet en zal je vooral ook beoordelen op hoe interessant je boek is voor een breed publiek. Maar bijvoorbeeld ook op of het meer is dan alleen een opsomming van feiten en of het geloofwaardig is.

Leer van kritiek

Misschien denk je nu wel ‘het feit dat alles echt gebeurd is, maakt het verhaal toch vanzelf geloofwaardig?’ Uit persoonlijke ervaring kan Astrid je zeggen dat dit niet zo is. ‘Toen ik mijn eerste versie van Verdwaald in Tirol voorlegde aan een professioneel redacteur, wees hij erop dat mijn hoofdpersoon, Stéphanie, niet erg geloofwaardig overkwam. Haar motieven waren onduidelijk. Bovendien was ze zo negatief over zaken dat het niet overtuigend was dat ze bepaalde keuzes gemaakt had. Mijn eerste gedachte? ‘Maar dit ben ik, dit is gebeurd!’ Pas in tweede instantie realiseerde ik me dat mijn hoofdpersoon ook al mijn latere ervaringen, gevoelens en gedachtes al meenam in het begin van het verhaal. Maar: dat kon ze toen nog helemaal niet weten. Mijn tip? Laat minstens één iemand meelezen die jou niet kent. En vraag om eerlijk te zijn over je verhaal.’

Wees zelf ook kritisch

Wil je graag schrijver worden en ben je ervan overtuigd dat jouw verhaal gewaardeerd zal worden door een groot publiek? Ga er dan voor! Wees daarbij zelf ook kritisch en vraag je steeds af ‘is het beste verhaal dat ik op dit moment kan vertellen?’ Deel je boek pas met je lezers als het antwoord daarop ja is.

Denk je dat je verhaal af is? Neem dan iemand in de arm die jou helpt om het te verbeteren. Iemand waarvan je kritiek kan hebben en waar je ook iets van leert. Kan dat niet? Beperk je dan tot een kleiner publiek van bijvoorbeeld vrienden, familie of collega’s. Zo voorkom je een grote teleurstelling en te hoge verwachtingen.

Wellicht schuilt er een groot talent in jouw en betreed je nog eens de rode loper van het Boekenbal. Maar vergeet niet dat het schrijven van een boek echt een vak is dat je moet leren. Ook als je klein begint, kun je ver komen: verreweg de meeste schrijvers zijn ooit klein begonnen.